کدام سازمان متولی اصلی مقابله با آسیبهای اجتماعی کشور است؟

متولی اصلی مقابله با آسیبهای اجتماعی

آیا با برگزاری صدها همایش، صدها تحقیق دانشگاهی، ملی و … طلاق کمتر شده است؟ طلاق در ایران به یکی از بحرانی‌ترین مقاطع خود در سال‌های اخیر رسیده است. هم اکنون ایران با نرخ خام طلاق ۲ درصد یکی از بالاترین آمارها در زمینه طلاق را در کشورهای منطقه دارد.

حدود ۱۴ درصد طلاق‌ها در ایران، کمتر از یک سال و ۱۱ درصد آن پس از یک تا دو سال از زندگی مشترک رخ می‌دهد. در مجموع بیش از ۵۰ درصد طلاق‌ها در ایران در کمتر از ۵ سال از زندگی مشترک رخ می‌دهد؛ هر ساعت ۱۸ طلاق. در حوزه اعتیاد سالانه میلاردها دلار هزینه می کنیم، آیا اعتیاد کاهش یافته؟

سن مصرف مواد مخدر از ۲۲ سال به ۱۸ سال رسیده و تعداد زنان معتاد هم افزایش داشته است. سالانه ۱۸۳ هزار نفر هم به علت مصرف موادمخدر جان خود را از دست می‌دهند. آسیب‌های اجتماعی در کلان شهرها رو به افزایش است. حتی اگر آمارهای موجود از سوی دستگاه‌های مختلف تکذیب شود اما روند رو به رشد آن در کوچه و خیابان‌های شهر غیرقابل انکار است. آمارهایی که خبر از افزایش طلاق و کاهش ازدواج در کشور می‌دهد.

اعدادی که نشان می‌دهد اعتیاد همچنان در حال سوزاندن کانون گرم خانواده‌های ایرانی است. کودکان کار بسیاری به جمعیت کودکان کار شهرهای بزرگ و کوچک افزوده شده‌اند که به گفته کارشناسان ایدز، هپاتیت و تجاوز آنها را تهدید می‌کند. اعتیاد در زیر میزهای کلاس درس لانه کرده است و سن کشیدن سیگار در میان دانش‌آموزان، پایین رفته و آتش اعتیاد به کلاس‌های درس رسیده است.

نهادهایی همچون وزارت کار و رفاه اجتماعی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت ورزش و جوانان، دادگستری، سازمان زندانها و سازمان تبلیغات اسلامی متولی آسیبهای اجتماعی هستند که فراگیری این نهادها و افزایش آنها در جامعه موجب می‌شود تا یک متولی خاص برای پیگیری آسیبهای اجتماعی شکل نگیرد و این دیگِ جوشان روز به روز به نهایت جوش نزدیک گردد.

در زمینه آسیبهای اجتماعی بیشتر برخورد جزیره‌ای داریم و هر کس بر اساس سهم خود تصمیم‌گیری می‌کند. ضعفِ بسترسازی برای مشارکت مردم، فقدان نظام نظارت بر دستگاههای متولی که همه این موارد از نداشتن متولی مشخص در حوزه آسیبهای اجتماعی است بر گسترش پدیده آسیبهای اجتماعی کمک می‌کند.

مقام معظم رهبری در جلسات مختلف در حوزه آسیبهای اجتماعی یادآور شدند که نسبت به مسائل آسیب‌های اجتماعی ۲۰ سال عقب هستیم، در واقع این موضوع در ۲۰ سال پیش باید بررسی و پیگیری می‌شد، لذا همه کسانی که در حیطه موضوعات اجتماعی مسئولیت دارند، باید خود را در قبال مشکلات مسئول دانسته و نسبت به حل آنها اقدامات لازم را انجام دهند.

سوالی که مطرح می گردد؛ با اینکه بیشتر آسیبهای اجتماعی از مرز بحران گذشته است، برنامه عملیاتی و هدفمند در این حوزه بر عهده کدامین سازمان و متولی می باشد؟ اتاق های فکر تخصصی با حضور متخصصان و کارشناسان وجود دارد یا خیر؟ در چه فاصله زمانی و با کدام برنامه منحنی رشد آسیبهای اجتماعی کاهش می یابد و از همه مهمتر، پاسخگوی عدم موفقیت در برنامه ها و رشد آسیبهای اجتماعی چه کسانی و کدام سازمان یا وزارتخانه خواهد بود؟

به نظر می رسد نیازمند تعیین متولی اصلی و یا تدوین سازمانی حرفه ای و تخصصی تحت عنوان سازمان مبارزه با آسیبهای اجتماعی در سطوح مختلف هستیم.

مقصود این نیست که تنها یک سازمان بحران آسیبهای اجتماعی را درمان کند ولی آنچه که مشخص است نیازمند یک متولی اصلی و مشارکت همه دستگاههای مرتبط هستیم تا بعد از آن بتوان طرحی نو برای مقابله با  سونامی آسیبهای اجتماعی تدوین نمود.

به قلم آزاد دارابی؛ دکتری مددکاری اجتماعی