آموزش تاب‌آوری برای کودکان: سرمایه‌گذاری بلندمدت برای سلامت روان نسل آینده
سلامت روان کودکان و نوجوانان در استرالیا، مانند بسیاری از نقاط جهان، به یک چالش جدی تبدیل شده است. آمارها نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان در مقاطع ابتدایی و متوسطه، سطوح بالایی از اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کنند.
این وضعیت، لزوم یافتن راهکارهای مؤثر برای ارتقای بهزیستی روانی در این گروه سنی را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
در این راستا، یک مطالعه اخیر از دانشگاه موناش در استرالیا، نتایج امیدوارکننده‌ای را در زمینه اثربخشی برنامه‌های آموزش تاب‌آوری در مدارس به نمایش گذاشته است.
چرا نوجوانی زمان حساسی برای سلامت روان است؟
دکتر روشینی بالاسوریا لکمگ، کاندیدای دکترا از دانشگاه موناش و محقق اصلی این مطالعه که نتایج آن در British Journal of Psychiatry منتشر شده است، تاکید می‌کند که نوجوانی، دوره‌ای از آسیب‌پذیری خاص در برابر مشکلات سلامت روان است.
مطالعات نشان داده‌اند که اوج سن شروع بیماری‌های روانی حدود ۱۴.۵ سالگی است و شیوع اختلالات روانی در گروه سنی ۱۶ تا ۲۴ سال در استرالیا به بالاترین حد خود می‌رسد.
با توجه به اینکه نوجوانان بخش قابل توجهی از زمان خود را در مدرسه می‌گذرانند، نیاز به برنامه‌های مؤثر سلامت روان مبتنی بر مدرسه، حیاتی به نظر می‌رسد.
“پروژه تاب‌آوری”: یک رویکرد جامع برای سلامت روان در مدارس
این مطالعه، به بررسی تاثیر “پروژه مشارکت مدرسه‌ای تاب‌آوری” (The Resilience Project School Partnership Program) پرداخته است.
دکتر بالاسوریا لکمگ این برنامه را به دلیل رویکرد جامع آن که نه تنها دانش‌آموزان، بلکه معلمان و والدین را نیز درگیر می‌کند، انتخاب کرده است. این برنامه بر آموزش و تمرین چهار عنصر اصلی تمرکز دارد:
- قدردانی (Gratitude)
- همدلی (Empathy)
- سواد عاطفی (Emotional Literacy)
- ذهن‌آگاهی (Mindfulness)
در حال حاضر، این برنامه در بیش از ۱۱۵۰ مدرسه ابتدایی و متوسطه در سراسر استرالیا در حال اجراست.
طول مدت اجرای برنامه: عاملی کلیدی در اثربخشی
یکی از نکات برجسته این مطالعه، تمرکز بر مدت زمان اجرای برنامه بود. تحقیقات پیشین در زمینه برنامه‌های سلامت روان در مدارس، عمدتاً بر برنامه‌هایی با مدت زمان ۲ تا ۳ سال متمرکز بودند و اطلاعات کمی در مورد مدت زمان بهینه برای دستیابی به حداکثر سود وجود داشت.
این مطالعه منحصربه‌فرد، شامل ۴۰,۱۴۹ دانش‌آموز از ۱۰۲ مدرسه بود که برنامه “پروژه تاب‌آوری” را برای مدت ۲ تا ۸ سال اجرا کرده بودند.
نتایج شگفت‌انگیز: سرمایه‌گذاری بلندمدت ثمر می‌دهد
یافته‌های این تحقیق نشان داد که طول مدت اجرای برنامه، عامل مهمی در اثربخشی آن است.
دانش‌آموزانی که در مدارسی بودند که برنامه را حداقل به مدت ۶ سال اجرا کرده بودند، نتایج سلامت روان به طور قابل توجهی بهتری نسبت به گروه کنترل از خود نشان دادند. این بهبود در تمامی زمینه‌ها، از جمله:
- رضایت از زندگی (Life Satisfaction)
- امید (Hope)
- مهارت‌های مقابله‌ای (Coping Skills)
- اضطراب (Anxiety)
- افسردگی (Depression)
مشاهده شد. حتی در مدارسی که برنامه به مدت ۴ تا ۵ سال اجرا شده بود، کاهش قابل توجهی در احتمال بروز افسردگی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. در مقابل، دانش‌آموزانی که در مدارسی با ۲ تا ۳ سال اجرای برنامه بودند، تفاوت معنی‌داری با گروه کنترل نداشتند.
پیامدهای مهم برای سیاست‌گذاران و آینده سلامت روان
دکتر بالاسوریا لکمگ تاکید می‌کند که این مطالعه، مدت زمان اجرا را به عنوان یک ملاحظه مهم برای ارزیابی‌های آتی برنامه‌های جامع مدرسه‌ای برجسته می‌کند. این یافته‌ها، بینش‌های ارزشمندی را برای ذینفعان، از جمله مسئولان بهداشت عمومی و سیاست‌گذاران، فراهم می‌آورد.
این مطالعه به وضوح نشان می‌دهد که برنامه‌های جامع مدرسه‌ای که سلامت روان و بهزیستی را در دوران نوجوانی ترویج می‌کنند، برای تحقق پتانسیل کامل خود، به سرمایه‌گذاری بلندمدت نیاز دارند.
این مطالعه، گامی مهم در درک چگونگی حمایت مؤثر از سلامت روان جوانان است. با توجه به اهمیت آموزش تاب‌آوری و نیاز به رویکردهای پایدار، آیا جامعه و سیستم آموزشی ما آماده سرمایه‌گذاری بلندمدت در این زمینه حیاتی هستند؟
