اهمیت آموزش مهارتهای زندگی

مهارتهای زندگی در نتیجه پردازش سازنده اطلاعات، برداشت‌ ها، برخوردها و تجربیات فردی و اجتماعی که بخشی از زندگی و کار روزمره است، توسعه می‌ یابند. با آموزش مهارتهای زندگی، زندگانی شادتر و رضایت ‌بخش ‌تر خواهد بود.

اما مهارتهای زندگی چیست؟ مهارتهای زندگی مجموعه ‌ای از مهارتهای اساسی هستند که از طریق یادگیری و یا تجربه عملی مستقیم به دست می ‌آیند. افراد و گروه‌ها را قادر می ‌سازد تا به طور موثر مسائل و مشکلاتی را که در زندگی روزمره با آنها مواجه می‌ شوند، مدیریت کنند.

خلاقیت، تفکر استراتژیک، حل مسئله، تصمیم ‌گیری، توانایی برقراری ارتباط و همکاری و مسئولیت فردی و اجتماعی، همه مهارت هایی هستند که برای موفقیت در قرن بیست و یکم برای جوامع سالم، ضروری هستند. با آموزش مهارتهای زندگی می توانیم بهتر با خانواده و جوامعی که در آن متولد شده ایم، سازگار شویم.

مهارتهای زندگی که از طریق خانواده یاد می گیریم، شامل مهارتهای واقعی، احساسی، مشاجره و اخلاق هستند. در کنار این مهارتها، مهارتهای دیگری نیز وجود دارند که در مجموع به آنها مهارتهای اساسی زندگی می گویند. اما انواع مهارتهای اساسی زندگی چیست؟

انواع مهارتهای اساسی زندگی

مهارتهای اساسی زندگی شامل تمرکز و خودکنترلی، دیدگاه و همدلی، ارتباط، همکاری، ذهن انتقادی هنگام رو به رو شدن با چالش ها و ابتکار عمل است.

مهارتهای بین فردی و ارتباطی: این مهارتهای زندگی عموماً به توانایی‌های مورد نیاز برای هماهنگی و کار با افراد دیگر، از جمله توانایی ارسال و دریافت پیام های نوشتاری و شفاهی اشاره دارند.

حل مسئله و تصمیم گیری: این اصطلاح به توانایی های مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل مشکلات، یافتن راه حل (به تنهایی یا با دیگران) و سپس اقدام بر اساس آنها اشاره دارد.

تفکر انتقادی و خلاق: این توانایی تفکر در مورد مسائل به روشهای جدید و غیر معمول به منظور یافتن راه حل های جدید یا ایجاد ایده های جدید و همچنین توانایی تجزیه و تحلیل دانش و در نظر گرفتن اهمیت آن است.

هوش هیجانی (خودآگاهی و همدلی): مهم این است که خودتان را بشناسید و بتوانید خودتان را به جای دیگران بگذارید، طوری که انگار تجربیات آنها متعلق به شما می‌باشد.

خودکنترلی، قاطعیت و متانت: این مهارتهای زندگی توانایی های لازم برای دفاع از خود و دیگران در عین آرامش در مقابل تحریکات هستند.

تاب آوری و توانایی حل مشکلات: توانایی عقب نشینی از موانع و مشاهده آنها، به عنوان فرصت های یادگیری یا صرفاً به عنوان تجربه است. تاب آوری مهمترین خروجی آموزش مهارتهای زندگی است. تاب‌آوری مشکلات را از بین نمی ‌برد اما با کمک انعطاف‌پذیری این توانایی را می دهد که گذشته آنها را ببینیم، از زندگی لذت ببریم و استرس را بهتر مدیریت کنیم.

اهمیت آموزش مهارتهای زندگی به آحاد مختلف جامعه

با آموزش مهارتهای زندگی به آحاد مختلف جامعه، همه می توانند مسئولیت خود و جامعه‌شان را بر عهده بگیرند.

جوامع سالم به شهروندانی بستگی دارد که به حقوق و وظایف‌شان احترام می گذارند، از موضوعات اجتماعی و سیاسی مطلع می شوند، نگران حال همدیگر و دیگران هستند، نظرات و استدلال های خودشان را به وضوح بیان می کنند و قادر به تأثیرگذاری بر سایر افراد در دنیا می باشند، در محله خودشان فعال هستند، مسئول رفتارشان به عنوان مردم جامعه می باشند، بستگی دارد.

این مهارتها به خودی خود رشد نمی کنند، بلکه با آموزش مهارتهای زندگی بدست می آیند. در حالی که برخی از مهارتهای زندگی را می ‌توان از طریق تجربیات در خانه یا محل کار یاد گرفت، اما برای آماده ‌سازی کافی افراد برای نقشهای فعالی که انتظار می‌رود در جامعه پویا و متنوع امروزی ایفا کنند، کافی نیستند. بنابراین آموزش مهارتهای زندگی بایستی از کودکی شروع شود. بیشتر محققان معتقدند آموزش مهارتهای زندگی بایستی از مهد کودک آغاز شود.

یادداشتی از دکتر جواد طلسچی یکتا

مدیر و مؤسس خانه تاب آوری ایرانیان