در سرتاسر جهان، ۴.۶۲ میلیارد نفر از مردم، تعاملات و زندگی خود را در پلتفرم های رسانه های اجتماعی به اشتراک می گذارند. رسانه های اجتماعی می توانند هم ارتباط و هم انزوا دهنده، معنادار و خالی، سرخوشانه و برای برخی حتی افسرده کننده باشند.
آیا شبکه های اجتماعی باعث افسردگی می شوند؟
تاب آوری در رسانه های اجتماعی و افسردگی
کاری از کارگروه پژوهش در رسانه تاب آوری اجتماعی ایران
تاب آوری در رسانه های اجتماعی و افسردگی: رسانه‌های اجتماعی می‌توانند به ما کمک کنند تا با دوستان و خانواده ارتباط داشته باشیم، اما جستجوی سخت و شدید می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت روان شما داشته باشد.
می‌توانید یک عکس خانوادگی به اشتراک بگذارید، دکمه لایک را فشار دهید یا به یک رقص جنجالی Tik-Tok بخندید. می‌توانید جستجو کنید، جستجو کنید و جستجو کنید – همیشه به‌روزرسانی یا پست جدیدی وجود دارد.
در سرتاسر جهان، ۴.۶۲ میلیارد نفر از مردم، تعاملات و زندگی خود را در پلتفرم های رسانه های اجتماعی به اشتراک می گذارند. رسانه های اجتماعی می توانند هم ارتباط و هم انزوا دهنده، معنادار و خالی، سرخوشانه و برای برخی حتی افسرده کننده باشند.
اما علیرغم استفاده گسترده، محققان همچنان در حال کار برای تعیین این موضوع می باشند که آیا افزایش استفاده از رسانه های اجتماعی برای سلامت روان ما مفید است یا مضر.
آیا رسانه های اجتماعی می توانند شما را افسرده کنند؟
با عباراتی مانند “Doomscrolling” که اخیراً وارد فرهنگ عامیانه ما شده است، و برای بسیاری، گذراندن زمان بیش از حد آنلاین می تواند آنها را در موقعیت منفی قرار دهد.
اما آیا جستجوگری های بی‌پایان واقعاً می‌تواند شما را افسرده کند، و اگر چنین شد، آیا اثرات آن موقتی هستند یا طولانی‌مدت؟ آیا رسانه های اجتماعی منجر به افسردگی موقعیتی می شوند یا حتی به افسردگی اساسی تبدیل می شوند؟
رسانه های اجتماعی و افسردگی موقعیتی
افسردگی موقعیتی می تواند به دنبال یک تغییر عمده زندگی یا رویداد آسیب زا ایجاد شود. این موضوع می تواند پس از تجربه مواردی همچون مثال های زیر کاملاً طبیعی باشد:
- یک رویداد آسیب زا
- مرگ یکی از عزیزان
- از دست دادن شغل
- جدایی یا طلاق قابل توجه
اما افسردگی موقعیتی می‌تواند باعث تداوم احساسات غیرمفید شود و می‌تواند چندین ماه قبل از شروع احساس بهتر ادامه یابد.
ممکن است متوجه شوید که با تجربه افسردگی موقعیتی، زمان صفحه نمایش شما افزایش می یابد. برخی از افراد ممکن است با فرار به حلقه های برجسته و موضوعات پرطرفدار راحت باشند. برخی دیگر ممکن است به موفقیت های سرخوشانه هر “لایک” بچسبند یا به دنبال افراد همفکر آنلاین برای تأیید دیدگاه خود بگردند.
یک بررسی در سال ۲۰۱۴ پیشنهاد کرد که رسانه های اجتماعی و افسردگی ممکن است بخشی از یک چرخه مخرب باشند. کسانی که در حال حاضر با افسردگی موقعیتی زندگی می کنند تمایل بیشتری به حضور در رسانه های اجتماعی دارند و قرار گرفتن طولانی مدت آنها می تواند با علائم بیشتر افسردگی همراه باشد یا حداقل به یک عامل خطر برای آنها تبدیل شود.
رسانه های اجتماعی و افسردگی بالینی
اگر جستجو در شبکه های اجتماعی شما را از خوابیدن، حفظ شغل یا مراقبت از بهداشت و تغذیه باز می دارد، ممکن است استفاده از شبکه های اجتماعی مشکل ساز شده باشد یا ممکن است با افسردگی بالینی یا اختلال افسردگی اساسی (MDD) سروکار داشته باشید.
بر اساس کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5)، MDD زمانی تشخیص داده می شود که حداقل پنج مورد از علائم زیر را در طول یک دوره ۲ هفته ای تجربه کنید و حداقل یکی از علائم یا احساس غمگین یا افسرده یا از دست دادن علاقه یا لذت وجود داشته باشد:
- بدن درد
- تغییر قابل توجه در اشتها
- نخوابیدن یا زیاد خوابیدن
- مه مغزی
- افزایش تحریک پذیری
- احساس اضطراب
- افکار خودکشی
رسانه های اجتماعی باعث چه نوع افسردگی می شوند؟
رسانه های اجتماعی ذاتاً برای سلامت روان شما مضر نیستند، به خصوص اگر جایگزین سایر اشکال تعاملات اجتماعی سالم نشوند. با این حال، قرار گرفتن در معرض رفتارهای مضر و لفاظی از طریق رسانه های اجتماعی می تواند بر خُلق و خوی شما تأثیر بگذارد و حتی باعث علائم افسردگی شود.
به عنوان مثال، مثبت بودن سمی می تواند مضر باشد.
تعلق به گروهها و انجمن های موجود در رسانه‌های اجتماعی که «فقط حالات خوب» را طلب می‌کنند، می‌تواند باعث شود هر گونه احساس ناراحت‌کننده ناخواسته را سرکوب کنید، که به طور بالقوه به علائم افسردگی کمک می‌کند. در این حلقه‌ها، اگر چالش‌هایی را تجربه می‌کنید یا فکر می‌کنید دیگران معتقدند که «به اندازه کافی سخت کار نمی‌کنید» برای غلبه بر آنها، ممکن است احساس ناخوشایندی به شما دست دهد.
مثبت بودن سمی همچنین می تواند بر نحوه مشاهده (و پست درباره) زندگی واقعی شما تأثیر بگذارد. شما ممکن است تحت فشار باشید که فقط پست ها و تصاویر شادی از زندگی خود را به اشتراک بگذارید، بدون توجه به طیف وسیعی از تجربیات شاد و دشوار خود.
قلدری آنلاین همچنین می تواند تأثیر واقعی بر سلامت روان شما داشته باشد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ که شامل دانشجویان دانشگاه در امارات متحده عربی بود، افزایش قلدری آنلاین را نشان داد، در حالی که مطالعه اخیر دیگری ارتباط بین آزار و اذیت اینترنتی و افسردگی، اضطراب و اختلال مصرف مواد را بررسی کرد.
آنچه تحقیق می گوید
رسانه های اجتماعی به سرعت وارد زندگی روزمره ما شدند، اما تحقیقات در مورد تأثیر آن هنوز در حال گسترش است. در حالی که نتایج بحث برانگیز هستند، یک بررسی در سال ۲۰۱۹ و یک تجزیه و تحلیل سال ۲۰۲۰ به بررسی پیوندهای بین نوجوانان با استفاده از رسانه های اجتماعی و سایر اختلالات خُلقی مانند افسردگی پرداختند.
رسانه های اجتماعی فواید سلامتی نیز دارند. با این حال، تا حد زیادی به این بستگی دارد:
- چگونه از رسانه های اجتماعی استفاده می کنید
- چیزی که به دنبال آن هستید
- هر گونه وضعیت مثبت یا منفی سلامت روانی که از قبل در شما وجود داشته اند ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد
در هزاره ها
یک مطالعه اخیر به رابطه بین رفتارهای رسانه های اجتماعی و افسردگی در دانشجویانی که بین سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ متولد شده اند، یا Millenials پرداخته است.
این مطالعه پنج رفتار مرتبط با MDD را نشان داد. دانشجویان کالج در صورت تعامل با رسانه‌های اجتماعی به روش‌های زیر به احتمال بیشتری معیارهای افسردگی اساسی را برآورده می‌کنند:
- “مقایسه های صعودی” مکرر یا مقایسه خود با دیگرانی که از نظر شما بهتر از شما هستند
- خودش گزارش می دهد که توسط عکس های نامطلوب اذیت شده است
- عکس های انفرادی خود را به جای عکس های گروهی ارسال کردند
- کمتر از ۳۰۰ حساب کاربری را در توییتر دنبال کرد
- قرار گرفتن بالاتر در مقیاس اعتیاد به رسانه های اجتماعی
افرادی که به دنبال حمایت برای شرایط سلامت روان موجود هستند
امروزه، ممکن است به نظر برسد که رسانه‌های اجتماعی در بخش نظرات فقط درگیر دعواهای سیاسی هستند، اما همچنین مکانی برای افراد همفکر برای به اشتراک گذاشتن منابع، اطلاعات و تجربیات است. این فضاهای مشترک پتانسیل ایجاد اعتماد در افرادی را دارند که در غیر این صورت هرگز آنها را ملاقات نمی‌کردید.
به طور خاص، یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ گروه‌هایی را از یک جامعه آنلاین از افراد مبتلا به افسردگی در رسانه‌های اجتماعی تجزیه و تحلیل کرد. نتایج نشان داد که احساس هویت گروهی و اشتراک منابع برای افسردگی بر علائم افسردگی اعضا تأثیر مثبت دارد.
با این حال، حمایت اجتماعی، که زمانی است که برخی از اعضا بیش از حد با جامعه آنلاین به اشتراک گذاشته و درگیر می شوند، تأثیر منفی بر علائم افسردگی داشته است.
رفتارهای اجباری
فرض کنید یک عکس پست کرده اید و گوشی خود را زمین گذاشته اید تا روز خود را بگذرانید. اما هر بار که کسی آن را دوست دارد، اعلان صدای زنگ لذت بخش را می شنوید. بنابراین، شما برنامه را باز می کنید تا ببینید چه کسی عکس شما را نگاه و لایک کرده است.
سپس، صدای تشویق صدای زنگ شروع به کند شدن می کند. شاید اعلان‌ها دریافت نمی‌شوند؟ آیا دریافت سلولی بدی دارید؟ بنابراین، برنامه را باز می‌کنید و آن را به‌روزرسانی می‌کنید، فقط برای اینکه مطمئن شوید هیچ تأخیری وجود ندارد – اما باز هم چیزی نیست.
بنابراین به شادابی ادامه می‌دهید، تا جایی که نمی‌توانید روی مکالمه با هم اتاقی‌تان تمرکز کنید و در نهایت به جای تکمیل فهرست کارهای روزانه‌تان، روی مبل می‌نشینید و جستجو می‌کنید.
این بررسی مجددِ تقریباً مداوم بسیار رایج است و لزوماً تقصیر شما نیز نیست.
این برنامه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از طرح‌بندی فید گرفته تا طراحی اعلان‌ها و حتی صدایی که پس از هر «لایک» جدید می‌آید، اعتیادآور باشند.
برای افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری اجباری (OCD)، مدیریت این اعمال وسواسی می تواند چالش برانگیزتر باشد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ منبع معتبری که بررسی کرد چگونه رسانه های اجتماعی بر اختلال وسواس فکری – اجباری تأثیر می گذارد، ارتباط مثبتی بین استفاده مشکل ساز از رسانه های اجتماعی و OCD نشان داد.
برخی از مطالعات نشان داده اند که ۲۵ تا ۵۰ درصد از افراد مبتلا به OCD علائم افسردگی اساسی را در مقطعی از زندگی خود تجربه می کنند.
نشخوارها
نشخوار فکری الگویی از تفکر غیر مفید است که افکار و نگرانی های شما را تکرار می کند.
تحقیقات جدید تر منابع معتبر نشان می‌دهد که تفکر غیرمفید نیروی قوی‌تری برای افراد مبتلا به افسردگی است و پس از شروع نشخوار فکری، جدا شدن از آن دشوارتر است.
بر اساس تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۲۰، تفکر نشخوارکننده در مورد رسانه های اجتماعی در دانش آموزان دبیرستانی رخ می دهد. هنگامی که دانش آموزانی که آزار و اذیت سایبری را تجربه می کنند شروع به نشخوار فکری می کنند، در معرض پریشانی روانی نیز قرار می گیرند.
پیشگیری
توجه به نحوه استفاده شما از رسانه های اجتماعی (به چه میزان و با چه هدفی) و توجه به چگونگیِ تأثیر آن بر شما، می تواند بهترین راه برای جلوگیری یا به حداقل رساندن تأثیر آن باشد.
آیا متوجه می‌شوید که وقتی در اجتماع می‌گذرانید بیشتر احساس غم، تنهایی، انزوا یا افسردگی می‌کنید؟ یا با احساس شارژ دوباره کنار می‌روید یا انگار وقتتان را به طور معناداری سپری کرده‌اید؟
اگر آیفون دارید، از ویژگی «Screen Time» برای ردیابی نحوه استفاده از تلفن خود استفاده کنید.
وقتی رسانه‌های اجتماعی بیش از حد حواس‌تان را پرت می‌کنند، اعلان‌ها را برای مدتی خاموش کنید یا برنامه را از تلفن خود حذف کنید تا زمانی که احساس کنید در مکان بهتری برای ورود دوباره هستید.
رسانه های اجتماعی همچون شمشیر دولبه به طور بالقوه می تواند یک بستر اجتماعی سالم برای مدیریت اضطراب و افسردگی به شما ارائه دهد، اما در عین حال، می تواند الگوهای فکری ناسالم را نیز بدتر کند.
اگر زمانی احساس کردید که نمی توانید به تنهایی علائم را مدیریت کنید، به مشاور یا درمانگر مراجعه کنید. یک متخصص بهداشت روان آموزش دیده می تواند به طراحی برنامه درمانی مناسب برای نیازهای خاص شما کمک کند.
بیایید خلاصه کنیم
ارتباط با افراد دیگری که با آنها علایق یا تجربیات زندگی مشترکی دارید می تواند بسیار مفید باشد.
اما درگیر شدن در یک حلقه بی پایان از جستجو، طراوت و جستجوی یک پاداش ذهنی کامل (که ممکن است در راه نباشد) می تواند علائم افسردگی شما را بدتر کند.
رسانه های اجتماعی طوری طراحی شده اند که مقاومت در برابر آنها سخت است. اگر متوجه ظهور الگوهای فکری یا رفتار ناسالم افسردگی شدید، ابزارها و متخصصانی وجود دارند که می‌توانند به شما در مدیریت انگیزه‌های رسانه‌های اجتماعی کمک کنند، بنابراین می‌توانید به آنچه برای شما معنادار است بازگردید.
