حقایق کلیدی درباره تاب آوری
مروری بر تعاریف، مفاهیم و حقایق کلیدی درباره تاب آوری
فهرست عناوین
حقایق کلیدی درباره تاب آوری
حقایق کلیدی درباره تاب آوری: ریشه لاتین “تاب آوری Resilience” به معنای بازگشت به عقب است، اما هر زمینه ای تعریف خاص خود را دارد و اکثر افراد در هر حوزه ای آن را به طور متفاوتی تعریف می کنند. در این خصوص بیشتر بدانید.
به گفته دفتر کاهش خطر بلایا (UNDRR)، تاب‌آوری عبارت است از «پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و کاهش خطر بلایا برای محافظت مؤثر از افراد، جوامع و کشورها، معیشت، سلامت، میراث فرهنگی، دارایی‌های اجتماعی- اقتصادی و اکوسیستم‌ها». UNDRR همچنین می‌گوید که از آنجایی که ریسک و سیستم‌ها پویا هستند، تاب آوری باید به‌جای صرفاً یک نتیجه، یک فرآیند تلقی شود.
واژه تاب آوری توسط رشته های مختلفی مانند روانشناسی، مهندسی و بوم شناسی استفاده می شود و از دهه ۱۹۷۰ در مطالعات بلایا استفاده شده است. What is Resilience
تاب آوری به عنوان یک مفهوم پس از سال ۲۰۰۰، زمانی که یک سری بلایای بزرگ، سطوح مختلفِ آگاهی ها را در مورد فراوانی و شدت بلایا افزایش داد، برجسته شد.
تعاریف مختلف تاب آوری
مضاف بر درک قبلی از مفهوم تاب آوری که بر «بازگشت» یا جذب تغییرات تأکید داشته است، ادبیات فاجعه در دهه ۲۰۰۰ مفاهیم سازگاری و دگرگونی را پذیرفته است.
تاب‌آوری در حال حاضر تا حد زیادی برای محافظت از دستاوردهای توسعه و بهبود رفاه در میان خطرات و شوک‌های بسیار حیاتی دیده می‌شود.
هیچ اتفاق نظری در مورد تعریف تاب آوری در میان افرادی که نگران بلایا و تهدیدات آب و هوایی هستند وجود ندارد. با این حال، در زیر برخی از تعاریف رایج ذکر شده است.
مرکز تاب‌آوری استکهلم – «تاب‌آوری ظرفیت یک سیستم است، خواه یک فرد، یک جنگل، یک شهر یا یک اقتصاد، برای مقابله با تغییر و ادامه توسعه. این موضوع در مورد این است که چگونه انسان ها و طبیعت می توانند از شوک ها و اختلالاتی همچون یک بحران مالی یا تغییرات آب و هوایی برای تحریک نوسازی و تفکر نوآورانه استفاده کنند.
تعریف تاب آوری دولت بریتانیا (بریتانیا) – «در این زمینه، این تعریف از «تاب‌آوری» با اشاره به توانایی مقاومت در برابر شرایط دشوار و یا بهبودی سریع از یک موقعیت دشوار استفاده می‌کند، اما همچنین برای پیشی گرفتن از آن خطرات و مقابله با چالش‌ها قبل از بروز آنها نیز تلقی می گردد. ”
UNDRR – «توانایی یک سیستم، جامعه یا جوامعِ در معرض خطر برای مقاومت، جذب، سازگاری، انطباق، تغییر و بازیابی از اثرات یک خطر، به شکل به موقع و کارآمد، از جمله از طریق حفظ و احیای موارد ضروری آن است. ساختارها و عملکردهای اساسی از طریق مدیریت ریسک نیز شامل این تعریف می شود.
آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) – «تاب‌آوری توانایی افراد، خانواده‌ها، جوامع، کشورها و سیستم‌ها برای کاهش، سازگاری و بهبودی از شوک‌ها و استرس‌ها است، به گونه‌ای که آسیب‌پذیری مزمن را کاهش دهد و رشد فراگیر را تسهیل کند».
ایده های رایجی که برای تاب آوری حیاتی هستند
از این تعاریف، می توان ایده های رایجی را که برای تاب آوری حیاتی هستند شناسایی کرد.
نمونه‌های زیادی از بازیابی بلایای طبیعی وجود دارد که بسته به مقیاس ویرانی و ظرفیت‌های موجود، سال‌ها طول می‌کشد. با این حال، تقویت تاب آوری قبل از وقوع یک فاجعه، کوتاه کردن این جدول زمانی و حمایت از بهبود کارآمد در هنگام وقوع فاجعه یا بحران را ممکن می‌سازد.
از ظرفیت‌های تاب‌آوری که معمولاً به آنها اشاره می‌شود، ظرفیت انطباق شاید ضروری‌ترین باشد، زیرا تاب‌آوری تنها به توانایی زنده ماندن یا “جذب” شوک نیست، بلکه سازگاری برای مقابله با آن است.What is Resilience
ظرفیت انطباقی تاب آوری چیست؟
ظرفیت انطباقی را می توان به عنوان «توانایی سیستم های اجتماعی برای انطباق با خطرات متعدد، بلندمدت و آتی از حیث تغییرات آب و هوایی و همچنین یادگیری و سازگاری پس از یک فاجعه» تلقی نمود.
به کارگیری آموخته های ناشی از بلایا می تواند به مردم و جوامع آسیب دیده کمک کند تا آسیب پذیری ها را کاهش دهند. بهبود ظرفیت سازگاری شامل تنوع بخشیدن و تقویت معیشت برای افزایش رفاه است.
تاب آوری در همه سطوح مورد نیاز است
همانطور که در این تعاریف دیده می شود، تاب آوری در همه سطوح، از افراد گرفته تا سیستم ها، مورد نیاز است. برای مثال، رهایی جامعه از نژادپرستی، تقویت مکانیسم‌های حمایت اجتماعی، و در دسترس و مقرون به صرفه کردنِ مراقبت‌های بهداشتی برای تاب‌آوری حیاتی است.What is Resilience
وقتی سیستم هایی از این دست ضعیف می شوند و به نیازهای حاشیه نشین ترین ها پاسخ نمی دهند، مردم در مواجهه با بلایا و شوک ها آسیب می بینند. ممکن است جهت پرداختن به عللِ ریشه ایِ آسیب پذیری، تغییرات اساسی در این سیستم ها لازم باشد.
سیاست‌های تاب‌آوری در معرض انتقادات طیفی از رشته‌ها قرار گرفته‌اند، اما تا حد زیادی برای ارتباط طیفی از چالش‌های جهانی و پُل زدن بین مسائل مربوط به بلایا، تغییرات آب و هوایی، صلح و توسعه ارزشمند تلقی می‌شوند.
تاب آوری از منظر چارچوب سندای برای کاهش خطر بلایا
چارچوب سندای برای کاهش خطر بلایا ۲۰۱۵-۲۰۳۰ ممکن است مهم‌ترین سند بین‌المللی باشد که ایده‌های تاب‌آوری در برابر بلایا را ترسیم می‌کند و می‌گوید:
«سرمایه‌گذاری دولتی و خصوصی در پیشگیری و کاهش خطر بلایا از طریق اقدامات ساختاری و غیرساختاری برای تقویت اقتصاد، تاب آوری اجتماعی، بهداشتی و فرهنگی افراد، جوامع، کشورها و دارایی های آنها و همچنین محیط زیست ضروری است.
حقایق کلیدی درباره تاب آوری
۱- تاثیرات تغییرات آب و هوایی نیاز به تاب آوری دارد. بر اساس گزارش ششمین ارزیابی هیأت بین‌المللی تغییرات آب و هوایی، «تغییرات اقلیمی ناشی از انسان، از جمله رویدادهای شدید مکرر و شدیدتر، فراتر از تنوع آب و هوای طبیعی، تأثیرات نامطلوب گسترده‌تر و خسارات مربوط به طبیعت و مردم را به همراه داشته است».
تقویت تاب آوری یک استراتژی مهم برای به حداقل رساندنِ تأثیر تغییرات آب و هوایی بر مردم و محیط طبیعی است.
۲- تاب آوری باید آسیب پذیری را برطرف کند. یک انتقاد رایج از تاب آوری این است که توجه را از علل اساسیِ آسیب پذیری منحرف می سازد. بلایا به ویژه بر فقیرترین و حاشیه نشین ترین افراد تأثیر می گذارد و آسیب پذیری ها را تشدید می کند.
برنامه‌های افزایش تاب‌آوری باید ریشه های نابرابری‌های موجود در جوامع را که ممکن است آسیب‌پذیری ایجاد کنند، شناسایی کرده و از رفع آن ها اطمینان حاصل کند.
۳- تاب آوری در شرایط اضطراری پیچیده بشردوستانه (CHE) مورد نیاز است. شرایط اضطراری بشردوستانه پیچیده تر شده و با بحران، تغییرات اقلیمی و گسترش درگیری ها پیچیده تر شده است.
CHE ها اغلب شامل از بین رفتن اختیارات یا ظرفیت ناکافی است، و اگرچه این زمینه ها می توانند از نظر عملیاتی برای گروههای بشردوستانه و سرمایه گذاران چالش برانگیز باشند، تقویت تاب آوری همچنان حیاتی و مقرون به صرفه است.
۴- بودجه موردنیاز برای تاب آوری کم است. مطالعه‌ای که توسط USAID انجام شد و در مورد ارزیابی وضعیت اقتصادی واکنش زودهنگام و ایجاد تاب‌آوری در کنیا، اتیوپی و سومالی انجام شد، نشان داد که سرمایه‌گذاری در واکنش زودهنگام و تاب آوری به طور قابل‌توجهی مقرون به صرفه‌تر از ارائه کمک‌های بشردوستانه مداوم است.
علیرغم آگاهی از اینکه تاب آوری به کاهش اثرات بلایا کمک می کند اما مقرون به صرفه است،
۵- سرمایه گذاری های تاب آوری محدودتر است. به گفته UNDRR، “مزایای هزینه سرمایه گذاری در پیشگیری و تاب آوری روشن است، اما برای هر ۱۰۰ دلار ODA مربوط به بلایا [کمک به توسعه خارج از کشور]، تنها ۵۰ سنت برای محافظت از توسعه در برابر اثرات بلایا سرمایه گذاری می شود.”
بر اساس گزارش ۲۰۲۱ اندازه‌گیری وضعیت بشردوستانه در حوزه بلایا، تلاش مشترک بین CDP و Candid، تنها ۴ درصد از بودجه بشردوستانه برای بلایا در سال ۲۰۱۹ به سمت تاب آوری، کاهش خطرپذیری و کاهش هزینه اختصاص یافت.
چگونه به توسعه تاب آوری کمک کنیم
حمایت از کاهش خطر بلایا: به گفته UNDRR، «از یک سو، اقدامات برای کاهش خطر بلایا تاب آوری را تقویت می کند، از سوی دیگر، بسیاری از اقدامات انجام شده برای بهبود تاب آوری نیز خطرات بلایا را کاهش می دهند.
سرمایه‌گذاران می‌توانند از تلاش‌هایی حمایت کنند که مردم و جوامع را در مورد خطراتی که با آن مواجه هستند آگاه کرده و به آنها رسیدگی می‌کند. به عنوان مثال، حمایت از کاربری بهتر زمین و قوانین ساختمانی، تقویت مقاومت در برابر سیل، و کاهش قرار گرفتن در معرض فقر برای مردم و دارایی های آنها مورد نیاز می باشد.
سرمایه گذاری روی معیشت مردم: تأمین ملزومات زندگی یا معیشت برای تاب آوری اهمیت دارد زیرا همانطور که در این مقاله ODI بیان می شود، «حصول اطمینان از پایدار ماندنِ پایه های اقتصادی سیستم های اجتماعی مستلزم راه های معیشتی در سطح جامعه است که ایمن باشند و در نتیجه تغییرات آب و هوایی و بلایا دچار فرسایش نشوند.»
کمک به مردم برای تقویت و تنوع بخشیدن به معیشت می‌تواند به افزایش تاب آوری کمک کند و اطمینان حاصل شود که مردم منابع و ظرفیت‌هایی برای سازگاری با خطرات و شوک‌های مختلف با منشاء بلایا را دارند.
تاب آوری را در همه سطوح تقویت کنید: در رویکرد تاب آوری کل نگر توصیه می شود که به افراد و خانواده ها نگاه شود، و همچنین سیستم هایی را در نظر می گیرد که بر توانایی افراد برای مقابله، بهبود سریع و سازگاری تأثیر می گذارند.
این رویکرد ممکن است شامل فراهم کردن سطوح دسترسی ها به منابع مالی، ایجاد ارتباط با بازار، کاهش خطر سیل از طریق برنامه‌ریزی و راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت، افزایش مشارکت در تصمیم‌گیری در میان افراد حاشیه‌نشین، حمایت از تغییر سیاست‌ها، یا تسهیل ارتباطات بین گروه‌ها یا بخش‌ها برای افزایش سرمایه اجتماعی باشد.
زمینه را درک کنید و آسیب پذیری ها را برطرف نمایید: راشتون و همکارانش پس از زلزله سال ۲۰۱۵ در نپال دریافتند که مشخص است “چه سازه هایی از زلزله جان سالم به در برده و یا نبرده اند لذا از اینرو آسیب پذیری ارتباط نزدیکی با نابرابری های اجتماعی و اقتصادی دارد.”
تعریف تاب آوری توسط دولت بریتانیا می‌گوید: «اگر می‌خواهیم تاب‌آوری را در کل جامعه بهبود بخشیم و مداخلات هدفمند در طول بحران انجام دهیم، باید اطمینان حاصل کنیم که متوجه می‌شویم کدام گروه‌ها به شدت در برابر خطرات محلی و ملّی آسیب‌پذیر هستند.»
تامین مالی تاب آوری که از تاب آوری غیرانتفاعی حمایت می کند: همه‌گیری COVID-19 شکنندگی بسیاری از سازمان‌های غیرانتفاعی را به دلیل تأثیرات منفی این همه گیری بر درآمد و روش‌های کاری که با بحران جهانی ناسازگار بود، نشان داد.
این بیماری همه گیر همچنین بر نیاز به سرمایه گذاران برای کمک به سازمان ها برای سازگاری با چالش هایی که با آن مواجه هستند و تقویت تاب آوری مالی و عملیاتی آنها تاکید کرد.
بودجه تاب آور که از سرمایه‌گذاری غیرانتفاعی در زیرساخت‌هایشان حمایت می‌کند، به آنها کمک می‌کند تا بحران‌های آینده را پشت سر بگذارند و سازگار شوند.