عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

Social equity in urban resilience planning

عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری: تعداد فزاینده ای از شهرها در حال گنجاندن تاب آوری در برنامه ها و سیاست های خود برای پاسخ به شوک ها، استرس ها و عدم قطعیت ها هستند. در حالی که برخی از محققان از پتانسیل تحقیق و عمل تاب آوری دفاع می کنند، برخی دیگر استدلال می کنند که این امر یک دستور کار ذاتاً محافظه کارانه و نئولیبرالی را ترویج می کند، از دگرگونی های سیستمی جلوگیری می کند و توجه کافی به قدرت، سیاست و عدالت ندارد.

به طور قابل توجهی، منتقدانِ دستور کارِ تاب آوری شهری استدلال می کنند که سیاست ها به اندازه کافی به مسائل برابری اجتماعی رسیدگی نمی کنند.

برنامه ریزی تاب آوری شهری مبتنی بر عدالت اجتماعی

این مطالعه با ارائه یک تحلیل مقطعی از نحوه ادغام موضوعات برابری در برنامه ریزی تاب آوری شهری به دنبال اطلاع رسانی به این بحث ها است. ما یک چارچوب سه جانبه برابری ایجاد می‌کنیم که شامل ابعاد توزیعی، شناختی و رویه‌ای است و از آن برای تجزیه و تحلیل اهداف، اولویت‌ها و استراتژی‌های طرح‌های تاب‌آوری رسمی ایجاد شده توسط شهرهای عضو برنامه ۱۰۰ شهر تاب‌آور بنیاد راکفلر استفاده می‌کنیم.

تجزیه و تحلیل ما تنوع قابل توجهی را در میزان تمرکز شهرها بر برابری نشان می دهد، به این معنی که تاب آوری ممکن است بیشتر از آنچه برخی منتقدان پیشنهاد می کنند، متفاوت باشد. با این حال، زمینه های روشنی برای بهبود وجود دارد.

مفاهیم غالب از برابری عموماً به جهت گیریِ توزیعی گره خورده است و تمرکز کمتری بر ابعاد شناختی و رویه ای دارد. امیدواریم چارچوب مفهومی و درس‌های آموخته‌شده از این مطالعه بتواند به برنامه‌ریزی تاب‌آوری عادلانه‌تر کمک کند و پایه‌ای برای تحقیقات آینده در مورد مفاهیم برابری تاب‌آوری فراهم کند.

مقدمه

در حالی که شهرها برای بیش از دو دهه در حال توسعه برنامه‌های عملیاتی پایداری و آب و هوا بوده‌اند، تلاش‌های برنامه‌ریزی و همچنین نشریات دانشگاهی، گزارش‌های سیاست‌گذاری و فرصت‌های تامین مالی، به طور فزاینده‌ای بر روی مقاوم‌تر کردنِ شهرها در برابر شوک‌های سریع و عوامل استرس‌زای بلندمدت متمرکز شده‌اند (Kythreotis و استناد بریستو ۲۰۱۷؛ لایتنر و همکارانش.

عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری
عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

هیچ اتفاق نظری در مورد معنای تاب آوری در عمل وجود ندارد، اما به طور کلی بیانگر این است که شهرها اختلالات و تغییرات را به عنوان اجتناب ناپذیر می پذیرند و بر افزایش توانایی نهادها، محیط ساخته شده و جوامع برای رویارویی با آنها و سازگاری تمرکز می کنند (میرو، نیول، و Stults Citation2016).

نمونه‌هایی از استراتژی‌های تاب‌آوری که معمولاً ذکر می‌شوند شامل مدیریت تطبیقی، زیرساخت‌های غیرمتمرکز و «ایمن برای شکست»، راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت یا زیرساخت‌های سبز، و ایجاد سرمایه اجتماعی است (Ahern Citation2011; Masterson et al. Citation2014).

توضیحات مربوط به محبوبیت فزاینده تاب آوری نیز متفاوت است، اما اغلب به افزایش هزینه بلایا، نگرانی های فزاینده در مورد تغییرات آب و هوایی و جذابیت گسترده ظاهری اصطلاح تاب آوری اشاره می کند (Béné et al. Citation2018).

سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل نیز نقش عمده‌ای در ترویج دستور کار جهانی تاب‌آوری و همچنین برنامه ۱۰۰ شهر تاب‌آور بنیاد راکفلر (۱۰۰RC) ایفا کرده‌اند که به شهرها در توسعه استراتژی یا طرح تاب‌آوری کمک می‌کند (Spaans and Waterhout Citation2016; استناد فاینشتاین ۲۰۱۸).

شهرها به طور فزاینده ای بر روی تاب آوری تمرکز می کنند، اما مشخص نیست که چه کسی واقعاً از این تلاش ها سود می برد. در حال حاضر، تاب آوری جوامع به شدت نابرابر است. مطالعات متعدد نشان داده اند که خطرات به طور نامتناسبی بر جوامع کم درآمد و اقلیت تأثیر می گذارد، آنها منابع کمتری برای بازیابی دریافت می کنند، و اختلالات اغلب نابرابری ها را تشدید می کنند (Bolin and Kurtz Citation2017).

برای اینکه شهری به طور جهانی تاب‌آور باشد، باید به نابرابری اجتماعی در تمام اشکال آن رسیدگی کند.

100RC وعده می دهد که “شهری را، چه در زمان خوب و چه در بد، به نفع همه شهروندانش، به ویژه اقشار فقیر و آسیب پذیر، بهتر کند” (Citation100 Resilient Cities Citation2018).

به طور مشابه، برنامه سکونت‌گاه‌های انسانی سازمان ملل متحد (UN-Habitat) خاطرنشان می‌کند که «برنامه‌های جهانی که تاب‌آوری به عنوان یک مفهوم کلیدی است، تضمین می‌کند که فراخوان برای شهرهای پایدار و تاب‌آور کسی را پشت سر نمی‌گذارد» (UN-Habitat Citation2018). عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

ضرورت عادلانه بودنِ اجتماع محورِ برنامه ها و سیاست های تاب آوری

این نقل قول ها نشان می دهد که برنامه ها و سیاست های تاب آوری باید از نظر اجتماعی عادلانه باشد. با این حال، برخی از محققان استدلال می‌کنند که تحقیقات و عمل تاب‌آوری ذاتاً محافظه‌کارانه است، وضعیت موجود نئولیبرالی و نابرابری‌های اقتصادی مرتبط را تداوم می‌بخشد، از دگرگونی‌های ضروری سیستم جلوگیری می‌کند و به روابط نابرابر قدرت و سیاست توجه ناکافی می‌کند (مک کینون و دریکسون Citation2012؛ Bonds Citation2018).

این انتقادات عمدتاً از مطالعات موردی فردی سیاست‌ها یا طرح‌های تاب‌آوری ناشی شده‌اند. در واقع، ما نتوانستیم هیچ تحلیل سیستماتیک و مقطعی منتشر شده ای را در مورد نحوه پرداختن به عدالت در طرح های تاب آوری شناسایی کنیم. عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

در همین حال، زمینه اقدام به سرعت در حال توسعه است. در سال ۲۰۱۵، نیویورک اولین شهر از ۱۰۰ شهر بود که طرح تاب آوری خود را منتشر کرد و اکنون بیش از ۴۰ شهر استراتژی های مربوطه خود را منتشر کرده اند.

عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری
عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا این شهرها از نقدهای اولیه یاد می‌گیرند و عدالت را به تمرکز برنامه‌ریزی تاب‌آوری خود تبدیل می‌کنند یا اینکه واقعاً تاب‌آوری یک مفهوم ذاتاً مشکل‌ساز است که باید «عبور کند» نیاز است (باندز Citation2018).

این مطالعه به دنبال آگاهی بخشی به این بحث های نظری و تجربی با بررسی نحوه ادغام برابری اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری است. ما یک تجزیه و تحلیل کیفی از ده طرح اولیه تاب آوری شهرهای آمریکای شمالی ایجاد شده از طریق برنامه 100RC انجام می دهیم. عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

در بخش‌های ۲ تا ۴ به طور خلاصه ادبیات تاب‌آوری شهری و نظریه‌های عدالت را مرور می‌کنیم، که در چارچوب مفهومی برابری اجتماعی در برنامه‌ریزی تاب‌آوری شهری به اوج می‌رسد.

در بخش ۵، روش های مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل طرح ها را بیان می کنیم. ما نتایج و تجزیه و تحلیل خود را برای ده شهر در بخش ۶ ارائه می‌کنیم.

در نهایت، بخش ۷ پیامدهای گسترده‌تری را برای برنامه‌ریزی تاب‌آوری و برابری اجتماعی، از جمله توصیه‌هایی برای افزایش عدالت در برنامه‌ریزی منعکس می‌کند.

افزایش تاب آوری شهری

شهرها با چالش‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و فنی بی‌سابقه‌ای مواجه هستند، از افزایش هزینه‌های تعمیر زیرساخت‌های مرتبط با رویدادهای شدید آب‌وهوایی گرفته تا تروریسم، تا خطرات ریشه ای آب‌وهوایی در محله‌های مرتفع، در حالی که ساکنان از دریاها عقب‌نشینی می‌کنند (Keenan, Hill, and Gumber Citation2018) .

در مواجهه با این موضوعات و سایر تهدیدها، شهرها به طور فزاینده ای مفهوم تاب آوری را در سیاست ها و برنامه های خود گنجانده اند (Caffee and Clarke Citation2015). تاب آوری شهری جذاب است زیرا ظاهراً بر افزایش توانایی شهرها برای مقابله با انواع شوک‌ها و استرس‌ها، مانند شوک‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی متمرکز می باشد (Leichenko Citation2011).

در ادبیات آکادمیک، تاب‌آوری سابقه طولانی استفاده در روان‌شناسی، بوم‌شناسی و مهندسی دارد (Alexander Citation2013). کاربردهای شهری تاب آوری اغلب این مفهوم را به اکولوژی و کار هولینگ (Citation1973) ردیابی می کنند، که تاب آوری را به عنوان توانایی یک سیستم برای تداوم در مواجهه با اختلال و تغییر تعریف می کند (Meerow, Newell, and Stults Citation2016).

تاب آوری در حال حاضر در طیف گسترده ای از رشته ها و سیستم های شهری اعمال می شود (داوودی و همکاران، Citation2012). طرح‌های سیاستی متعددی نیز بر تاب آوری بیشتر شهرها متمرکز شده‌اند که یکی از برجسته‌ترینِ آنها برنامه 100RC است. 100RC که در سال ۲۰۱۳ راه اندازی شد، به شهرهای عضو کمک مالی و پشتیبانی برای استخدام یک افسر ارشد تاب آوری (CRO) و توسعه استراتژی تاب آوری می دهد.

نقد تاب آوری

فراگیر شدن فزاینده مفهوم تاب آوری جرقه هایی را برانگیخته که برخی از انتقادات را شعله ور ساخته است. ابتدا، این اصطلاح به دلیل معنای مبهم آن مورد انتقاد قرار می گیرد (Cretney Citation2014).

میرو و همکاران ۲۵ تعریف مختلف از تاب آوری شهری را در سال ۲۰۱۶ شناسایی کرد و ادبیات مربوطه همچنان در حال گسترش است. اگرچه این شکل‌پذیری ممکن است این مفهوم را قادر سازد تا به عنوان یک شیء مرزی که رشته‌ها را پُل می‌کند، عمل کند، تعاریف مختلف نیز می‌توانند تفاسیر متناقضی ایجاد کنند (Brand and Jax Citation2007).

برای مثال، اگر تاب‌آوری در قالب «بازگشت به عقب» تعریف شود، به یک هدف ذاتاً محافظه‌کار تبدیل می‌شود (داوودی و همکاران، استناد ۲۰۱۲). در مقابل، اگر یک مفهوم تکاملی از تاب آوری پذیرفته شود، ممکن است دگرگونی های رادیکال تری را در بر گیرد (چلری و همکاران. Citation2015). بنابراین، ترجمه مفهوم فازی تاب آوری به عمل یک چالش ثابت باقی می‌ماند (Moglia و همکاران Citation2018).

مجموعه دوم از نقدهای تاب آوری چه استدلالی دارند؟

مجموعه دوم از نقدهای تاب آوری استدلال می‌کند که مفهوم‌سازی‌های غالب تاب‌آوری – آن‌هایی که ریشه در نظریه‌های مهندسی و بوم‌شناختی دارند – به‌اندازه کافی به سیاست و عدالت اجتماعی نمی‌پردازند (Meerow and Newell Citation2019؛ Ziervogel et al. Citation2017). عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری
عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

از بسیاری جهات، این بحث ها به موازات بحث های پیرامون پایداری است که به دلیل نادیده گرفتنِ مسائل مربوط به حقوق صاحبان سهام نیز مورد انتقاد قرار می گیرد (Agyeman and Evans Citation2003). اگرچه معانی در حوزه‌ها و بخش‌ها متفاوت است، برنامه‌ریزی تاب‌آوری شهری به طور کلی بر کاهش آسیب‌پذیری‌ها یا افزایش ظرفیت انطباقی متمرکز است.

این دیدگاهِ صرفاً ابزاری تاب‌آوری، اغلب عوامل زمینه‌ای را که باعث آسیب‌پذیری‌ها یا محدودکننده سازگاری مثبت می‌شوند، مانند روابط نابرابر قدرت و نابرابری ساختاری نادیده می‌گیرد (Béné et al. Citation2018؛ Harris, Chu و Ziervogel Citation2017).

علاوه بر این، از آنجا که بسیاری از ادبیات تاب‌آوری (به‌ویژه آن‌که از دیدگاه‌های سیستم‌های بوم‌شناختی و اجتماعی-بوم‌شناختی استفاده می‌شود) رویکردی مبتنی بر سیستم دارد، تمایل به تمرکز بر عملکرد کل وجود دارد و نابرابری‌ها و مبادلات مهم را مبهم می‌سازد.

برندگان و بازندگان تاب آوری شهری

یا توزیع برندگان و بازندگان تاب آوری، در یک شهر واحد (استناد Cote and Nightingale 2012؛ Fainstein Citation2018; به عنوان مثال، تلاش‌ها برای افزایش تاب‌آوری در برابر سیل در شهرهایی مانند مانیل و جاکارتا منجر به جابجایی اجباری سکونتگاه‌های غیررسمی شده و معیشت ساکنان را مختل نموده است (Anguelovski و همکاران Citation2016؛ Meerow Citation2017).

علاوه بر این، با تمرکز بر نیاز افراد و جوامع به ایجاد ظرفیت هایی برای مقاومت در برابر هر گونه اختلال، سیاست‌های متمرکز بر تاب‌آوری متهم به عادی‌سازی بحران و جلوگیری از بحث‌های دشوارتر در مورد چگونگی تغییر سیستم‌های زیربنایی که بحران‌های مکرر را ایجاد می‌کنند – مانند سرمایه‌داری جهانی است. (داوودی و همکاران. استناد ۲۰۱۲؛ مک کینون و دریکسون استناد ۲۰۱۲؛ کرتنی استناد ۲۰۱۴).

بنابراین، لفاظی های تاب آوری ممکن است برای توجیه سرمایه‌گذاری‌های سریع در زیرساخت‌ها برای محافظت یا ارتقای وضعیت ناعادلانه موجود، بر خلاف بهبود اجتماعی بلندمدت، مورد استفاده قرار گیرد (Long and Rice Citation2018).

همانطور که Bonds (Citation2018, 3) می نویسد، “تفکر تاب آوری ماهیت سیاسی و نژادی سیستم های اجتماعی را پنهان می کند، نقش سیاست ها، نهادها و مقامات قبلی را در جذب منابع از محله های رنگین پوست فقیر به منظور ایجاد تاب آوری در جای دیگر پنهان می کند.”

برخی از آن یک قدم فراتر می‌گذارند و استدلال می‌کنند که تلاش‌های تاب‌آوری صرفاً بازتولید اجتماعی ریسک‌ها را نادیده نمی‌گیرند، بلکه فعالانه برای تداوم یک دستور کار نئولیبرالی و همه نابرابری‌های مرتبط با آن استفاده می‌شوند (جوزف Citation2013؛ Evans and Reid Citation2015؛ Fainstein Citation2018).

با تمرکز بر اجتناب‌ناپذیر بودن بحران، برنامه‌ریزی تاب‌آوری ممکن است برای توجیه افزایش «امنیت‌سازی» – یا نیاز فوری به ایجاد دفاع فیزیکی یا مجازی، به‌طور بالقوه به هزینه آزادی‌های مدنی و تصمیم‌گیری مشارکتی مورد استفاده قرار گیرد (Cretney Citation2014, 634). با استناد به این انتقادات مختلف، برخی از محققان گفتمان تاب آوری را به طور کلی رد می کنند (مک کینون و دریکسون Citation2012؛ Bonds Citation2018).

گفتمان تاب‌آوری در مسیر دگرگونی اجتماعی

سایر محققان نسبت به پتانسیل تلاش‌های تاب‌آوری خوش‌بین‌تر هستند. کرتنی (Citation2014)، برای مثال، استدلال می‌کند که جنبش شهرهای گذار، که از ایده‌های تاب‌آوری به عنوان انگیزه‌ای برای ایجاد جوامع مبتنی بر اقتصادهای محلی جایگزین استفاده می‌کند، نشان می‌دهد که گفتمان تاب‌آوری می‌تواند برای دگرگونی اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.

به طور مشابه، بهادر و تانر (Citation2014) استدلال می کنند که برنامه ای برای ایجاد تاب آوری در آسیا پتانسیل تحول آفرینی را نشان داد زیرا شروع به اصلاح عدم تعادل قدرت محلی و افزایش مشارکت عمومی و انسجام اجتماعی کرد.

میرو و نیول (Citation2019) و هریس، چو و زیرووگل (Citation2017) اذعان دارند که ادبیات تاب‌آوری توجه کافی به سیاست‌ها در شکل‌دهی تصمیم‌های سیاست تاب‌آوری ندارد، اما پیشنهاد می‌کنند که تاب‌آوری شهری را می‌توان با انجام مذاکرات اجتناب‌ناپذیر در مورد نحوه اعمال مجدد بازتعریف کرد. عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

Social equity in urban resilience planning
Social equity in urban resilience planning

مبادلات مرتبط با تمرکز – سوالات تاب آوری برای چه کسی، چه زمانی، کجا و چرا؟ کار بر روی این سوالات می تواند به پیش زمینه بحث در مورد برابری و عدالت در سیاست گذاری تاب آوری کمک کند.

در حالی که بسیار واضح است، بسیاری از ادبیات بحث در مورد شایستگی تاب آوری شهری عمدتاً نظری یا مبتنی بر مطالعات موردی فردی بوده است (Woodruff et al. Citation2018). در مجموع، شهرها چگونه پارامترهای تاب‌آوری را تعریف می‌کنند و چگونه این مفهوم‌سازی‌ها با برابری اجتماعی مرتبط هستند؟

چنین بررسی های حیاتی با توجه به سبد رو به رشد برنامه ریزی و سرمایه گذاری تاب آوری محلی ضروری است. اما قبل از اینکه بتوانیم بررسی کنیم که چگونه برنامه ریزی تاب آوری به عدالت و برابری می پردازد، ابتدا باید برابری اجتماعی را تعریف کنیم، و این اصطلاح بسیار شبیه تاب آوری مورد بحث است. عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

عدالت اجتماعی در برنامه ریزی تاب آوری شهری

این مطالعه با ارائه یک تحلیل مقطعی از نحوه ادغام موضوعات برابری در برنامه ریزی تاب آوری شهری به دنبال اطلاع رسانی به این بحث ها است. ما یک چارچوب سه جانبه برابری ایجاد می‌کنیم که شامل ابعاد توزیعی، شناختی و رویه‌ای است و از آن برای تجزیه و تحلیل اهداف، اولویت‌ها و استراتژی‌های طرح‌های تاب‌آوری رسمی ایجاد شده توسط شهرهای عضو برنامه ۱۰۰ شهر تاب‌آور بنیاد راکفلر استفاده می‌کنیم.
Show More

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Back to top button