تاب آوری چه چیزهایی نیست
بخش کوتاهی از سخنرانی دکتر جواد طلسچی یکتا «بنیانگذار رسانه تاب آوری ایران» در جمع اساتید برگزیده دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان
تاب آوری چه چیزهایی نیست
تاب آوری چه چیزهایی نیست: قبل از اینکه به چگونگی پرورش تاب آوری بپردازیم، من می خواهم مدتی را صرف برخی از باورهای نادرست در مورد تاب آوری کنم. اینها چیزهایی هستند که اگر میخواهیم در سازگاری با تغییر موفق باشیم، باید از آنها بیاموزیم.
تاب آوری یک ویژگی یا منبع نیست، بلکه یک مهارت است.
بسیاری از مردم این اشتباه را مرتکب می شوند که تاب آوری را نوعی ویژگی ذاتی می دانند. مواردی که به ارث می برید، همچون رنگ چشم، کک و مک یا قد. در حالی که ممکن است برخی از جنبههای تاب آوری به ارث رسیده باشند (همچون خوشبینی ذاتی، سطح انرژی کلی و …)، ذهنیت عمدی و رفتار فعالانه شما نسبت به تغییر اهمیت بیشتری دارد.
تاب آوری، منبعی مانند پسانداز در حساب بانکی شما نیست
همچنین تاب آوری، منبعی مانند پسانداز در حساب بانکی شما نیست، جایی که بتوانید اعتبارات تاب آوری را ذخیره کنید و سپس در صورت نیاز آن را خرج کنید. در عوض، تاب آوری را به عنوان یک مهارت در نظر بگیرید. به طور خاص، مجموعهای از مهارتهایی که میتوانید یاد بگیرید، تمرین کنید و بهبود ببخشید. من هرگز به خوبی استف کوری در شوت سه امتیازی نخواهم بود، اما با تمرین، مطمئنم که می توانم خیلی بهتر از الانم شوم. در مورد تاب آوری نیز اینگونه است.
تاب آوری به معنای متکی بودن به خود نیست، بلکه به معنای قابل تکیه کردن و قابل اعتماد بودن برای دیگران است.
دومین افسانه ای که می خواهم آن را رد کنم، همین ایده اتکا به خود است. که افراد تاب آور همه این کارها را خودشان انجام می دهند. آنها مستقل هستند، به هیچ کس دیگری نیاز ندارند. این موضوع نمی تواند دور از واقعیت باشد. هر سازمان، هر فرد، هر جامعهای که تابآور است، جایی است که مردم در آن گرد هم میآیند، جایی که حمایت خارجی وجود دارد، جایی که سهم مشترکی برای آیندهای مشترک وجود دارد.
ما باید این ایده را کنار بگذاریم که اگر کسی واقعاً سرسخت بود، میتوانست آن را به تنهایی انجام دهد – این درست نیست و هرگز هم نبوده است. این کار را به تنهایی انجام نده. سعی نکنید مرد سرسختی باشید.
تاب آوری فقط به این معنی نیست که آن را (همچون آب نبات) بمکید و از بین ببرید! بلکه مستلزم ایجاد روابط، دادن و گرفتن، کمک به خیر بزرگتر و درخواست کمک است.
رویای زندگی در خارج از کره زمین، به تنهایی از دیگران، افسانه ای ایده آل است که ریشه در گسترش درنده خویی مردمان این جهان دارد. رها کردنِ آن کار آسانی نیست، اما برای ذهنیتی که برای کمک و همکاری متقابل ارزش قائل است، باید آن را از بین برد!
تاب آوری فقط فکر کردن و برنامهریزی از قبل نیست، بلکه نیاز به انعطاف پذیری و احساس عدم اطمینان دارد.
در نهایت، تاب آور بودن به معنای برنامه ریزی صِرف و پیش بینیِ هر مشکلی قبل از وقوع آن نیست. برخی از افراد سعی می کنند هر متغیری را کنترل کنند تا از اتفاقات بد جلوگیری کنند. برای هر خطری حساب کنید. لوازم اضافی را بیاورید و زمان بافر را در برنامه بگذارید. پیش بینی های مالی ایجاد کنید. پروتکل های ایمنی داشته باشید.
البته این تلاش ها می تواند سردرد ناشی از مشکلات شناخته شده را کاهش دهد. اما دنیای ما آنقدر پیچیده است که نمیتوان هر احتمالی را در نظر گرفت. تغییر سیاست از سوی یک شرکت بزرگ فناوری، کل صنعت را از تعادل خارج میکند و در نتیجه اخراج، نوسانات بازار و فرصتهای جدید پدید میآید.
یک خبر تحقیقی منجر به استعفای یک رهبر ارشد سازمانی می شود و خلاء قدرتی ایجاد می کند که کهنه سربازان و بازیکنان نوظهور برای پر کردن آن تلاش می کنند. هرچه همه بیشتر سعی کنند همه چیز را برنامه ریزی کنند، نتایج غیرمنتظره بیشتری باعث تغییر در نتایج می شود.
تاب آوری یک فرآیند است
تاب آوری یک فرآیند است. در نرم افزار، ما اکنون بیشتر بر روی استقرار و نظارت مستمر تمرکز می کنیم تا مجموعه های آزمایشیِ فوقِ جامع و پرسش و پاسخ. این به این معنا نیست که چیزهای اخیر مهم نیستند، اما ارسال کُد جدید و امکان بازگرداندنِ سریع کُدهای جدید به جای پیش بینی هر مشکل احتمالی، حتی موثرتر و ممکن است.
برنامه ریزیِ بیش از حد و تحلیل بیش از حد نیز ناقص است
این ذهنیت برنامه ریزیِ بیش از حد و تحلیل بیش از حد نیز ناقص است زیرا با همه چیز مانند یک معمای ذهنی برخورد می کند که باید حل شود.
چیزهای زیادی در مورد تاب آوری وجود دارد که ماهیتی عاطفی دارد. توانایی تجزیه و تحلیل احساسات خود، بیان آن احساسات (مخصوصاً احساسات ناراحت کننده) به اطرافیان، درخواست کمک، ایجاد دلسوزی برای اشتباهات خود و بخشش دیگران: اینها به نوع دیگری از تلاش نیاز دارند.
برای بسیاری از افراد، آگاهی عاطفی و آسیب پذیری ممکن است غریب و ترسناک باشد، اما برای تاب آوری ضروری است.