تاب آوری در زندگی با اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)

بیش فعالی: انواع، علائم و گزینه های درمانی

تاب آوری در زندگی با اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)

کاری از کارگروه مترجمین رسانه تاب آوری ایران

تاب آوری در زندگی با اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD): آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که در تمرکز مشکل داشته باشید، ثابت بنشینید، صحبت دیگران را در حین مکالمه قطع کنید، یا علیرغم احتمال آسیب دیدگی، رفتار تکانشی داشته باشید؟

در حالی که اکثر مردم (کودکان تا بزرگسالان) هر از گاهی تمام این چالش ها را تجربه می کنند، افرادی که با اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) زندگی می کنند ممکن است دائما با آنها روبرو شوند.

علائم ADHD بر عملکرد شما تأثیر می گذارد و در کودکان می تواند در رشد اختلال ایجاد کند.

بنابراین اگر ADHD دارید، ممکن است از خود بپرسید: آیا می توانم از آن خارج شوم؟ ممکنه بدتر بشه؟ چه درمان هایی برای من بهتر جواب می دهند؟ چرا اخیراً روزهای بد ADHD زیادی دارم؟

این پرسش ها و نگرانی ها طبیعی هستند و غیر معمول نیستند. با اطلاعات صحیح، می توانید یاد بگیرید که ADHD چیست و چگونه می توانید با آن کنار بیایید.

ADHD چیست؟

ADHD یک اختلال عصبی رشدی شایع است که بر نحوه رفتار شما تأثیر می گذارد.

علائم اغلب شامل الگوهای مداوم و منظم بی توجهی، ناتوانی در تمرکز، بیش فعالی یا تکانشگری است. این الگوها ممکن است شما را با چالش هایی در نحوه عملکرد روزانه و توسعه مهارت های خود سوق دهند.

ADHD (اختلال نقص توجه و بیش فعالی) معمولاً در دوران کودکی (در حدود سنین ۶ تا ۱۲ سالگی) تشخیص داده می شود، اما علائم می تواند در هر سنی آشکار شود.

تشخیص دیرهنگام ADHD ممکن است به این معنی باشد که شما از دوران کودکی علائم داشته اید، اما یا اشتباه تشخیص داده شده اند یا فراموش شده اند.

حدود ۱۱% از کودکان، ۸.۷% منبع مورد اعتماد نوجوانان، و ۴.۴% منبع مورد اعتماد بزرگسالان در ایالات متحده با علائم ADHD زندگی می کنند. در مردان بیشتر از زنان تشخیص داده می شود.

همه افراد ADHD را به یک شکل تجربه نمی کنند.

بسته به نوع ADHD شما و علائم شما، برخی از چالش های رایج عبارتند از:

بیش فعالی: بی قراری، صحبت بیش از حد، یا بی قراری
تکانشگری: دشواری در انتظار نوبت یا تسلیم شدن در برابر اصرار

همچنین ممکن است ترکیبی از علائم بیش فعالی و تکانشگری را داشته باشید.

علائم ADHD

ADHD می تواند برای همه احساس و ظاهر متفاوتی داشته باشد. برای مثال، علائم ADHD در بزرگسالان ممکن است با علائم ADHD در کودکان متفاوت باشد.

شما ممکن است تجربه متفاوتی با ADHD نسبت به بزرگسال دیگری داشته باشید که این بیماری را نیز تشخیص داده است. این غیر معمول نیست.

علائم همچنین به نوع ADHD شما بستگی دارد. ممکن است به تعویق انداختن بیش فعالی توجه داشته باشید یا شاید در انتظار نوبت خود مشکل داشته باشید.

سه نوع اصلی ADHD وجود دارد که در DSM-5 به آنها مشخص کننده می گویند:

ADHD بی توجه: این نوع در درجه اول با مشکل در توجه یا تمرکز روی یک کار مشخص می شود. همچنین تمایل به منحرف شدن به راحتی وجود دارد. علائم بیش فعالی معمولا وجود ندارد.
بیش فعالی- تکانشی ADHD: این نوع عمدتاً با رفتار شدید، بیش از حد یا مخرب و کنترل تکانه کم مشخص می شود. حواس پرتی یا مشکل در تمرکز در این مورد به ندرت دیده می شود. این کمترین نوع ADHD است.
ADHD ترکیبی: شایع ترین نوع. این ترکیبی از علائم هر دو نوع بی توجه و بیش فعال-تکانشی است.

علائم عمومی ADHD عبارتند از:

• فراموشی
• به راحتی منحرف شدن
• گم کردن یا جا انداختن اشیا
• رفتار ناگهانی یا تکانشی
• عدم انگیزه برای فعالیت های خاص یا به طور کلی
• مشکل در سازماندهی یا تکمیل وظایف
• ناتوانی در پیروی از دستورالعمل ها
• به طور مداوم از یک فعالیت به فعالیت دیگر حرکت می کند
• درگیر شدن در رفتارهایی که ممکن است شما یا دیگران را در معرض خطر قرار دهد
• تمرکز بر یک مکالمه سخت است

علل و تشخیص ADHD

علت دقیق ADHD در بزرگسالان یا کودکان هنوز مشخص نیست. کارشناسان معتقدند که احتمالاً ترکیبی از عوامل است، از جمله:

• ژنتیک
• رشد مغز
• تجربیات اولیه زندگی
• شرایط همزمان
• آسیب های مغزی

هیچ آزمایش خاصی مانند اشعه C یا کار آزمایشگاهی برای تشخیص ADHD وجود ندارد. هر چند چند تست روانشناسی وجود دارد.

این بیماری معمولاً پس از گذراندن چند جلسه با یک متخصص بهداشت تشخیص داده می شود.

چه نگران رفتارهای فرزندتان باشید و چه رفتارهای خودتان، یک متخصص بهداشت می خواهد درباره علائم خاص و زمان شروع آنها اطلاعات بیشتری کسب کند. آنها احتمالاً در مورد سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما نیز سؤال خواهند پرسید.

آیا ADHD و اوتیسم مرتبط هستند؟

ADHD و اختلال طیف اوتیسم (ASD) هر دو اختلالات عصبی رشدی هستند. این بدان معنی است که آنها به روش های خاصی بر مغز و سیستم عصبی مرکزی شما تأثیر می گذارند.

این بدان معنا نیست که آنها شرایط مرتبط یا موازی دارند.

اگرچه تشخیص های مختلف، علائم ADHD و اوتیسم گاهی اوقات با هم همپوشانی دارند. در واقع، تحقیقات نشان می دهد که تقریباً از هر ۸ کودک مبتلا به ADHD یک مورد تشخیص ASD را دریافت کرده است.

علت دقیق این اتفاق هنوز مشخص نیست.

آیا ADHD و اختلال دوقطبی یکسان هستند؟

ADHD و اختلال دوقطبی نیز دو وضعیت سلامت روان مجزا و متفاوت هستند، اما گاهی اوقات همپوشانی دارند.

بررسی ادبیات سال ۲۰۲۱ نشان داد که از هر ۱۳ بزرگسال مبتلا به ADHD ، یک نفر تشخیص اختلال دوقطبی را دریافت کرده است.

همین بررسی نشان داد که تقریباً از هر ۶ بزرگسالی که با اختلال دوقطبی زندگی می‌کردند، ۱ نفر مبتلا به ADHD بود.

آیا افراد مبتلا به ADHD با علائم اضطراب زندگی می کنند؟

برخی از کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD علائم اختلالات اضطرابی را تجربه می کنند، اگرچه ارتباط بین این دو ثابت نشده است.

اگر با ADHD زندگی می کنید، تشخیص علائم این بیماری و علائم اضطراب ممکن است چالش برانگیز باشد.

ADHD عمدتاً بر رفتارها و توانایی شما برای تمرکز روی یک کار تأثیر می گذارد. از سوی دیگر، اضطراب بیشتر به احساسات شدید نگرانی و ترس اشاره دارد.

علیرغم تفاوت ها، تخمین زده می شود که علائم این دو بیماری در حدود ۲۵٪ موارد با هم همپوشانی دارند.

آیا ADHD قابل درمان است؟

مهم نیست که در چه سنی تشخیص داده شده است، ADHD قابل درمان است و علائم را می توان مدیریت کرد.

با این حال، ADHD چیزی نیست که شما به طور خود به خود از آن “رشد کنید”. در بیشتر موارد به کمک یک متخصص بهداشت نیاز دارد.

برخی از گزینه های درمانی رایج برای ADHD عبارتند از:

• دارو
• روان درمانی
• مدیریت رفتار

در بسیاری از موارد، ترکیبی از همه ضروری است.

اگر با ADHD و سایر شرایط سلامت روان زندگی می کنید، تیم مراقبت های بهداشتی شما ممکن است بخواهد ابتدا علائمی را که بیشتر شما را تحت تأثیر قرار می دهند، بررسی کنند.

کودکان مبتلا به ADHD اغلب تحت درمان های مبتنی بر رفتار درمانی و دارو هستند. هر چند این بستگی به جزئیات پرونده دارد. آوردن متخصص اطفال فرزندتان به گفتگو، ممکن است بینش بیشتری در مورد بهترین گزینه ها برای او به شما ارائه دهد.

انواع زیادی از داروهای تجویزی و گزینه های بدون نسخه وجود دارد که برای درمان ADHD در کودکان و بزرگسالان استفاده می شود.

یک پزشک، روانپزشک یا متخصص اطفال معمولاً داروها و دوزهای مختلفی را امتحان می کند تا بهترین دارو را برای شما و علائم شما پیدا کند.

این روند گاهی اوقات ممکن است کمی طول بکشد.

طبیعی است که نسبت به درمان خود احساس بی قراری یا نگرانی کنید. حتی ممکن است تعجب کنید که آیا داروهای ADHD شخصیت شما را تغییر می دهد یا به روش های دیگری بر شما تأثیر می گذارد. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد چنین خواهد بود.

استراتژی های خودمراقبتی

طبیعی است که با یک تشخیص جدید و همه گزینه های درمانی که ممکن است مجبور به انتخاب آنها باشید درگیر شوید.

با این حال، ADHD قابل مدیریت است. و شما می توانید در این فرآیند مشارکت فعال داشته باشید.

علاوه بر دارو و درمان، چند کار وجود دارد که می توانید به تنهایی انجام دهید تا به شما در مقابله با آن کمک کند.

برخی از راه‌های حمایت از درمان ADHD عبارتند از:

• خوردن یک رژیم غذایی متعادل روزانه که شامل مقدار زیادی از غذاهای کامل مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل است.
• ورزش و فعالیت زیاد در طول روز.
• خواب کافی حداقل ۷ ساعت توصیه می شود.
• بیرون رفتن برای پیاده روی یا گذراندن وقت در فضای باز هر روز
• محیط خود را بدون درهم و برهم نگه دارید
• محدود کردن زمان نمایشگر از جمله تلویزیون، رایانه، تبلت و تلفن
• تنظیم آلارم و یادآوری برای کارهای انجام شده یا تاریخ های خاص
• کار کردن روی یک چیز در یک زمان به جای چند وظیفه ای
• محدود کردن عوامل حواس پرتی مانند صدای بلند، پینگ تقویم، و نگه داشتن تلفن خود در فاصله زمانی طولانی
• برای ثبت برخی از علائم و تجربیات خود فهرست یا دفترچه ای را نگه دارید

به مرور زمان و با تمرین، می توانید استراتژی هایی ایجاد کنید که به شما کمک می کند تمرکز خود را افزایش دهید و تکانه های خود را کنترل کنید.

چه زمانی باید به دنبال کمک فوری بود

هر کودک و بزرگسال مبتلا به ADHD منحصر به فرد است. ADHD شخصیت شما را تغییر نمی دهد، فقط نحوه رفتار شما را در برخی شرایط تغییر می دهد.

قطعاً توصیه می شود برای درمان علائم ADHD از یک متخصص بهداشت کمک بگیرید. ممکن است انجام فوری این کار ضروری باشد اگر:

• تسلیم شدن به اصرارها و انگیزه هایی که امنیت شما و دیگران را به خطر می اندازد
• به فکر صدمه زدن به شما یا دیگران
• نمی توانید در زندگی روزمره خود کار کنید
• تجربه علائم فیزیکی
• زندگی با علائم بیماری های دیگر مانند افسردگی یا اضطراب