فهرست عناوین
- گفتگوی خبری
- دکتر جواد طلسچی یکتا، بنیان‌گذار «رسانه تاب‌آوری ایران»
- مقدمه
- سوال ۱ | چرا موضوع نشاط اجتماعی برای متولدین دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ اهمیت ویژه‌ای دارد؟
- سوال ۲ | تفاوت نیازهای این نسل با متولدان دهه‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ در حوزه سرگرمی و شادمانی چیست؟
- سوال ۳ | منظور شما از «جامعه‌سنجی» به‌عنوان پیش‌نیاز طراحی برنامه‌های نشاط‌آفرین چیست؟
- سوال ۴ | چه شاخص‌هایی را برای پایش سطح امید و نشاط پیشنهاد می‌کنید؟
- سوال ۵ | نقش رسانه‌ها، به‌ویژه «رسانه تاب‌آوری ایران»، در این فرایند چیست؟
- سوال ۶ | چه اقدام‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی برای تزریق امید و نشاط توصیه می‌کنید؟
- سوال ۷ | پیام پایانی شما به سیاست‌گذاران فرهنگی چیست؟
- جمع‌بندی
گفتگوی خبری
دکتر جواد طلسچی یکتا، بنیان‌گذار «رسانه تاب‌آوری ایران»
ضرورت برنامه‌ریزی جامعه‌سنجی‌شده برای ارتقاء نشاط متولدین دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰
مصاحبه‌کننده: واحد خبر «رسانه تاب‌آوری ایران»
تاریخ گفتگو: ۱ تیر ۱۴۰۴
محل گفتگو: دفتر مرکزی رسانه تاب‌آوری ایران – تهران
مقدمه
در سال‌های اخیر شاخص‌های مختلف نشان می‌دهند که سطح امید و نشاط اجتماعی در میان نسل‌های جوان، به‌ویژه متولدان دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰، با چالش‌های تازه‌ای روبه‌روست. رکود اقتصادی، فشارهای آموزشی و شغلی، و نیز تغییرات سریع فرهنگی و فناوری، زیست‌جهان این نسل‌ها را دگرگون کرده است.
در همین راستا، «رسانه تاب‌آوری ایران» با هدف تقویت توان تاب‌آوری و ارتقای کیفیت زندگی، گفت‌وگویی اختصاصی با دکتر جواد طلسچی یکتا – پژوهشگر و بنیان‌گذار این رسانه – ترتیب داده است تا درباره ضرورت طراحی برنامه‌های جامعه‌سنجی‌شده برای افزایش نشاط در میان نسل‌های نو سخن بگوید.
پرسش و پاسخ
سوال ۱ | چرا موضوع نشاط اجتماعی برای متولدین دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ اهمیت ویژه‌ای دارد؟
دکتر طلسچی یکتا: این دو نسل تقریباً تمام عمر خود را در بطن تحولات پرشتاب دیجیتال و اجتماعی سپری کرده‌اند. آنها علاوه بر دغدغه‌های جهانی مانند تغییرات اقلیمی یا بحران‌های اقتصادی، با معضل خاص «نااطمینانی» در آینده شغلی و هویتی روبه‌رو هستند. اگر نتوانیم منابع نشاط و امید را به‌شکل نظام‌مند برایشان فراهم کنیم، تبعاتی مانند بی‌انگیزگی، مهاجرت نخبگان یا حتی آسیب‌های روانی جدی‌تر خواهد بود.
سوال ۲ | تفاوت نیازهای این نسل با متولدان دهه‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ در حوزه سرگرمی و شادمانی چیست؟
دکتر طلسچی یکتا: با احترام به خاطرات نسل‌های پیشین، باید بپذیریم که ابزارهای سنتی نشاط مثل «سریال طنز مناسبتی» یا «جنگ شادی سالی یک بار» دیگر کافی نیست. نسل Z و آلفا به تجربه‌های تعاملی، شخصی‌سازی‌شده و پیوسته نیاز دارند. آنها می‌خواهند در فرآیند تولید محتوای شاد نقش فعال داشته باشند، نه صرفاً مخاطب منفعل.
سوال ۳ | منظور شما از «جامعه‌سنجی» به‌عنوان پیش‌نیاز طراحی برنامه‌های نشاط‌آفرین چیست؟
دکتر طلسچی یکتا: جامعه‌سنجی یعنی مطالعه منظم ساختار و پویایی گروه‌های اجتماعی با روش‌های ترکیبی (کمی و کیفی). این فرایند شامل پیمایش‌های میدانی، داده‌کاوی شبکه‌های اجتماعی، مصاحبه‌های عمیق و تحلیل روندهای فرهنگی است. خروجی آن، «پروفایل نشاط نسل» در هر شهر یا استان است که مبنای سیاست‌گذاری می‌شود.
سوال ۴ | چه شاخص‌هایی را برای پایش سطح امید و نشاط پیشنهاد می‌کنید؟
دکتر طلسچی یکتا: ما از شاخص‌های چندبُعدی استفاده می‌کنیم: (۱) مقیاس‌های روان‌شناختی مانند SWLS (رضایت از زندگی)، (۲) نرخ مشارکت داوطلبانه در فعالیت‌های شهری، (۳) فراوانی کلمات کلیدی مثبت در فضای مجازی، و (۴) میزان مراجعه جوانان به زیرساخت‌های فرهنگی مانند کتابخانه و مرکز خلاقیت. تجمیع این داده‌ها تصویری دقیق از «دماسنج امید» ارائه می‌دهد.
سوال ۵ | نقش رسانه‌ها، به‌ویژه «رسانه تاب‌آوری ایران»، در این فرایند چیست؟
دکتر طلسچی یکتا: رسانه‌ها باید به جای بازتاب منفعلانه اخبار منفی، «داستان‌های امیدبخش» را برجسته کنند و بستری برای تعامل دوسویه میان جوانان و سیاست‌گذاران بسازند. ما در رسانه تاب‌آوری ایران، بخش «کافه انرژی مثبت» را راه‌اندازی کرده‌ایم که محتوای تولیدشده توسط خود کاربران را منتشر می‌کند؛ این یک نمونه از هم‌آفرینی است.
سوال ۶ | چه اقدام‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی برای تزریق امید و نشاط توصیه می‌کنید؟
دکتر طلسچی یکتا:
-
کوتاه‌مدت: رویدادهای میکرونشاط مثل «پیاده‌روی فرهنگی» در محله‌ها، چالش‌های آنلاین هنری، و کمپین «هر روز یک لبخند» در شبکه‌های اجتماعی.
-
بلندمدت: ایجاد خانه‌های خلاقیت شهری، ادغام سرفصل تاب‌آوری در نظام آموزشی، و راه‌اندازی سامانه ملی پایش نشاط با داده‌های باز (Open Data) برای پژوهشگران.
سوال ۷ | پیام پایانی شما به سیاست‌گذاران فرهنگی چیست؟
دکتر طلسچی یکتا: لطفاً از نسخه‌های یکسان برای همه شهروندان استفاده نکنید؛ به تفاوت‌های بوم‌شناختی و نسلی احترام بگذارید. به‌جای رویکرد پروژه‌محور کوتاه‌مدت، منابع را به «برنامه‌های جامع و مبتنی بر داده» اختصاص دهید. مهم‌تر از همه، جوانان را به‌عنوان شریک راهبردی بپذیرید، نه سوژه‌ای صرف.
جمع‌بندی
اگر بخواهیم از گسست اجتماعی پیشگیری کنیم، باید امید و شادی را با زبانی که نسل‌های جدید می‌فهمند بازتعریف کنیم. همان‌طور که دکتر طلسچی یکتا تأکید کرد، بدون جامعه‌سنجی دقیق و مشارکت فعال جوانان، تلاش‌های پراکنده نتیجهٔ معکوس خواهد داشت. رسانه تاب‌آوری ایران آمادگی دارد به‌عنوان حلقه واسط میان پژوهشگران، نهادهای اجرایی و نسل‌های نو عمل کند تا «برنامه‌ای طولانی‌مدت و جامعه‌محور برای نشاط» تدوین و اجرا شود.
برای اطلاعات بیشتر:
وب‌سایت رسانه تاب‌آوری ایران: https://talisweb.ir
ایمیل تحریریه: info@talisweb.ir
