سازماندهی جامعه در مددکاری اجتماعی

مهارت های لازم جهت سازماندهی جامعه در مددکاری اجتماعی

کاری از کارگروه مترجمین رسانه تاب آوری اجتماعی ایران

سازماندهی اجتماعی جزء لاینفک عملکرد مددکاری اجتماعی است که بر توانمندسازی جوامع، پرداختن به نابرابری های سیستمی و ترویج عدالت اجتماعی تمرکز دارد.

مددکاران اجتماعی که در سازمان‌دهی اجتماعی مشارکت می کنند لازم است طیف وسیعی از مهارت‌ها را برای ایجاد روابط، بسیج منابع و ایجاد تغییرات پایدار در اختیار داشته باشند.

در این مطلب، ضمن بررسیِ مهارت‌های لازم جهت سازمان‌دهی جامعه (مبتنی بر حرفه مددکاری اجتماعی)، به اهمیت و کاربردهای این بحث در دنیای واقعی خواهیم پرداخت.

مهارت های کلیدی در سازماندهی جامعه

• ایجاد رابطه و شبکه سازی (شبکه سازی): سازماندهی جامعه در هسته اصلی خود، ایجاد اعتماد، ایجاد اعتبار و همچنین ایجاد اتحاد با ذینفعان مختلف را دربردارد. مددکاران اجتماعی لازم است فعالانه گوش کنند، آشکارا ارتباط برقرار نمایند و تواضع فرهنگی را جهت ایجاد روابط معنادار با اعضای جامعه، رهبران و سازمان ها تمرین کنند. شبکه سازی به گسترش دسترسی و نفوذ یک مددکار اجتماعی در جامعه کمک می کند.
• ارزیابی جامعه: شناسایی نیازها، نقاط قوت و منابع اساسی جهت انجام مداخلات مناسب و توانمندسازی جامعه حیاتی است. مددکاران اجتماعی لازم است نسبت به مهارت‌های مشاهده‌ای قوی تسلط لازم و کافی داشته باشند، از هر دو روش جمع‌آوری داده‌های کمی و کیفی (همچون نظرسنجی، مصاحبه با گروه‌های متمرکز) استفاده کنند تا بتوانند اطلاعات لازم را جهت هدایت، برنامه‌ریزی و اقدام تجزیه و تحلیل نمایند.
• برنامه ریزی استراتژیک و تسهیل گری: سازمان دهندگان جامعه می بایست به تعیین اهداف، برنامه ها و تدوین جدول زمان بندیِ شفاف بپردازند. آنها لازم است به طرز ماهرانه‌ای برقراری مباحثه های گروهی را تسهیل نمایند، مشارکت را تشویق کنند و جوامع را قادر سازند تا برنامه‌های عملیِ همسو با نیازهای شناسایی شده را اجرایی نمایند. این بخش شامل مدیریت پروژه، حل تعارض و دانش فرآیند گروهی می باشد.
• توسعه رهبری: مددکاران اجتماعی نقش مهمی در شناسایی و پرورش رهبران بالقوه در جامعه دارند. این بخش شامل راهنمایی، آموزش، و ایجاد فرصت هایی برای اعضای جامعه است تا مالکیت و هدایت ابتکارات عمل جهت تغییر و تضمین پایداری را به دست بگیرند.
• حمایت و تجزیه و تحلیل سیاست: درک ساختارهای سیاسی که بر جوامع تأثیر می گذارند ضروری است. مددکاران اجتماعی لازم است بتوانند قوانین را بخوبی بدانند، پیامدهای اتخاذ سیاست ها را تحلیل کنند و از تغییرات در سطوح محلی، ایالتی و ملّی حمایت نمایند. این مبحث ممکن است شامل لابی کردن، سازماندهی کمپین های عمومی و ایجاد ائتلاف باشد.
• ارتباط و اطلاع رسانی: ارتباط موثر بسیار مهم است. سازمان‌دهندگان جامعه می بایست در برقراری ارتباطات شفاهی و نوشتاری مهارت داشته باشند، پیام‌ها را به مخاطبان مختلف مخابره کرده و از کانال‌های متنوع و متعدد همچون رسانه‌های اجتماعی یا سایر روزنه های رسانه ای نسبت به اطلاع رسانی ها استفاده نمایند. فراگیری شامل مشارکت فعالانه با جامعه و تقویت مشارکت می باشد.
• بسیج منابع: ایمن سازیِ منابع یک عنصر حیاتی جهت اجرای موفقِ طرح های اجتماعی است. مهارت در برآورد نمودن و درج دقیق کمک هزینه ها، جمع آوری مشارکت های مالی، استفاده از منابع موجود، و نیز ایجاد مشارکت با سرمایه گذاران برای مددکاران اجتماعی در این نقش مهم و اساسی است.

برخی برنامه های قابل اجرا در دنیای واقعی

• پرداختن به نابرابری‌های حوزه سلامت: سازماندهی جامعه می‌تواند برای ایجاد کلینیک‌های بهداشتی و درمانی، افزایش دسترسی به مراقبت‌های پیشگیرانه و پرداختن به عوامل اجتماعیِ اساسیِ تعیین‌کننده سلامت در جوامعِ حاشیه‌نشین استفاده شود.
• ترویج عدالت زیست محیطی: مددکاران اجتماعی می توانند با جوامع برای مبارزه با آلودگی محیط زیست، حمایت از سیاست های آب و هوای پاک و مقابله با نژادپرستیِ زیست محیطی همکاری نمایند.
• مبارزه با بی خانمانی: سازمان دهندگان جامعه ممکن است از مسکن مقرون به صرفه حمایت کنند، برنامه های ترویجی را در این زمینه اجرا کنند، خدمات جامعه محور را توسعه دهند و میزان آگاهی های اجتماعی را در مورد پیچیدگی های بی خانمانی ارتقاء دهند.
• توانمندسازی اقتصادی: ابتکارات عملی همچون اجرای برنامه های تأمین مالی خُرد، آموزش های شغلی و حمایت از ارتقاء دستمزدهای معیشتی را می توان با سازماندهی جامعه به رهبری متخصصین مددکاری اجتماعی هدایت کرد.

نتیجه گیری

مهارت در سازماندهی اجتماعی، مددکاران اجتماعی را برای تبدیل شدن به عوامل تغییر اجتماعی تجهیز می کند.

مددکاران اجتماعی با توانمندسازی جوامع، پرداختن به مسائل سیستمی و تسهیلِ برنامه های اقدام پایدار، به ایجاد جامعه ای پویاتر و عادلانه تر کمک می کنند.

توسعه حرفه ایِ مداوم و به روز ماندن در مورد بهترین شیوه های مددکاری اجتماعی در سازمان های اجتماعی جهت دستیابی به موفقیت بسیار مهم است.