عملیاتی کردن مفاهیم تاب‌آوری اجتماعی مستلزم تعریف صحیح از آن است

رسانه تاب آوری اجتماعی ایران

عملیاتی کردن مفاهیم تاب‌آوری اجتماعی مستلزم تعریف صحیح از آن است: در حالی که نظریه تاب آوری از دهه ۱۹۷۰ در بوم شناسی مورد مطالعه قرار گرفته است، تاب آوری اجتماعی، که یک بُعد مهم تاب آوری است، هنوز در مقایسه با سایر علوم زیست محیطی به خوبی مشخص تعریف نشده و درک ضعیفی از آن وجود ندارد (Cuthill et al. 2008; Henly-Shepard et al. 2015).

علاوه بر این، جهت پیشبرد درک مفهومی و کاربرد عملی، شفاف سازی در استفاده از تاب آوری و سازگاری در رویکردهای مختلف مورد نیاز است (ژو و همکاران ۲۰۱۰).

در اکثر مطالعات تاب‌آوری شهری، در مقایسه با زیرساخت‌ها، محیط‌زیست و تاب‌آوری نهادی، تمرکز کمتری بر ارزیابی تاب‌آوری اجتماعی و اقتصادی وجود دارد (شریفی ۲۰۲۰).

با این حال، از آنجایی که مطالعات اخیر به طور فزاینده‌ای بر تاب‌آوری اجتماعی متمرکز شده‌اند، هدف این مطلب بررسی انتقادی ادبیات موجود در مورد تعاریف، ویژگی‌ها و مسیرهای پیشبرد معنای تاب‌آوری اجتماعی در زمینه مخاطرات و بلایای طبیعی است.

ویژگی‌ها و مسیرهای انعطاف‌پذیریِ جامعه معمولاً با تمرکز بر یک فاجعه منفرد مورد بحث قرار می‌گیرند، در حالی که در واقعیت می بایست در فاصله زمانیِ بین دو رویداد متوالی فاجعه (گذشته و آینده) بررسی شوند.

تحلیل انتقادی ویژگی‌های تاب‌آوری اجتماعی موجود و مسیرهای تاب‌آوری بین دو رویداد فاجعه نیز در این مطلب ارائهخواهد شد که به ادغام آموخته‌های گذشته و برنامه‌ریزی آینده در ایجاد تاب‌آوری اجتماعی در برابر بلایا کمک می‌کند.

تعاریف تاب آوری اجتماعی در زمینه فاجعه

در این بخش، مروری کوتاه بر اصطلاحات مورد استفاده در ادبیات تاب آوری ارائه شده است (بخش ۲.۱). متعاقباً، تعدادی از تعاریف تاب آوری اجتماعی در ادبیات موجود با استفاده از روش مرور سیستماتیک شناسایی شدند (بخش ۲.۲) و تحلیل انتقادی از تعاریف تاب آوری اجتماعیِ شناسایی شده انجام شد (بخش ۲.۳).

در نهایت، تعریف تاب‌آوری اجتماعی از دیدگاه تفکر سیستمی برای کمک به عملیاتی کردن مفاهیم تاب‌آوری اجتماعی در چارچوبی جامع در مدیریت بلایا به تصویر کشیده می‌شود (بخش ۲.۴).