احیاء تاب آوری جامعه: قابلیت جدید تاب آوری ملّی و محلی

کارگروه مترجمین رسانه تاب آوری اجتماعی ایران

این مطلب ابتدا در قالب یک مقاله کوتاه در مدرسه بازرگانی دانشگاه آلیانس منچستر و توسط پروفسور دانکن شاو نوشته شده است.

معرفی

“ما اینجا هستیم تا از شما حمایت کنیم” – کلماتی که در سال گذشته و در سرتاسر کشورهای مختلف ما را به این درک جمعی رسانده است که تنها نیستیم.

این کلمات ستون فقرات تاب آوری جامعه را تشکیل می دهند. در برخی مکان‌ها، تاب‌آوری جامعه محلی و ملی به‌طور استراتژیک برای سال‌ها پرورش یافته است – ایجاد مشارکت‌های گسترده در درون و بین افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و شبکه‌ها. با توجه به تلاش‌های جامعه در طول کووید-۱۹،

در این جلسه توجیهی این سوال مطرح می شود که «آیا تاب‌آوری جامعه یک قابلیت جدید تاب‌آوری محلی و ملی است؟»

ریسک و انعطاف پذیری

برنامه توانمندی‌های تاب‌آوری دولت:  قابلیت‌های تاب‌آوری را برای پاسخ‌گویی به شرایط اضطراری و بهبودی پس از آن مشخص می‌کند.

از ارزیابی ریسک ملی برای شناسایی قابلیت‌های عمومیِ مورد نیاز برای پاسخگویی به رویدادهای مخرب مختلف استفاده می شود.

توانایی تخلیه انبوه و ایجاد سرپناه و وجود سیستم مخابراتی تاب آور،  نهادهای متولی دولت را قادر می سازد تا هر خطری را مدیریت کنند – زیرا هر قابلیت انعطاف کافی برای انطباق با اثرات پیش بینی نشده بر افراد، مکان ها و فرآیندهای درگیر را فراهم می کند.

اندیشیدن در مورد خطرات محلی و ملی باید شامل تفکر در مورد قابلیت‌های تاب آوری محلی و ملی باشد که با این خطرات مقابله می‌کند تا ما شکنندگی و قدرت سیستم‌های خود را در برابر رویدادهای مخرب درک کنیم.

یکی از نقاط قوت – که به طور رسمی به عنوان قابلیت تاب آوری شناخته نمی شود – تاب آوری جامعه است.

تاب آوری جامعه

تاب‌آوری جامعه «همکاری با جامعه مدنی برای ایجاد ارزش اجتماعی و دستیابی به یک کشور تاب آورتر است» و «زمانی فعال می‌شود که عموم مردم برای استفاده از منابع و نیز تخصص محلی برای ارائه کمک به آنها توانمند شوند.

مردم و جوامع شان

۳. یک جامعه از اجزای بسیاری تشکیل شده است، از جمله:

• افراد، از جمله داوطلبانی که ظرفیت را فراهم می کنند.
• گروه ها، از جمله گروه های مذهبی و اجتماعی؛
• سازمان‌ها، از جمله شرکت‌های کوچک و متوسط و کسب‌وکارهای بزرگ که کمک مالی و حمایت می‌کنند.
• شبکه ها، از جمله انجمن ها، و گروه هایی از گروه ها مانند مشارکت های اقتصادی محلی.

این مؤلفه‌ها می‌توانند توانایی و ظرفیت جامعه را برای مقابله با علل و عوامل بروز خطرات، شناسایی نیازهای محلی، کاهش آسیب‌پذیری‌ها و مهار ظرفیت‌های جامعه ایجاد کنند.

هدف از این کار کاهش تأثیر یک وضعیت اضطراری از طریق: افزایش آگاهی، اتخاذ رویکردها و رفتارهای تاب آور، توانایی و اقدام پایدار، یادگیری و بهبود است.

با این حال، این موضوع نیاز به هماهنگی دارد – برای مثال، از طریق همکاری نزدیک‌تر دولت ها با جوامع برای توسعه فرآیندهای جامعه شامل: شناسایی، هماهنگی و ارتقاء قابلیت‌ها و ظرفیت‌های جامعه، درک ریسک در منبع؛ درک بهتر آسیب پذیری ها؛ افزایش آمادگی برای اقدام م باشد و مهمتر از همه این که یاد بگیرید که همکاری ها را بهبود ببخشید.

این یادگیری مفید می تواند احتمالات و تأثیرات یا خطرات ناشی از آگاهی جوامع از تهدیدات و مخاطرات، اتخاذ رویکردها و رفتارهای تاب آور، درگیر بودن و آماده باش با حاکمیت، دانش و منابع را برای اقدام ایمن و مؤثر کاهش دهد.

مهم است که ما اکنون برای حفظ تاب آوریِ جدید جامعه خود فراتر از COVID-19 تلاش کنیم.

پیش از این، تاب‌آوری جامعه در مورد ایجاد ریسک و تاب‌آوری در ذهنیت‌ها، رفتارها و فرهنگ جامعه بود (یک کار دشوار و طاقت فرسا). اما، COVID-19 تقریباً یک شبه این کار را انجام داد و این رویکرد را بطور محسوس اتخاذ نمود: “برای حمایت از شما چه کنیم؟”

پرداختن به تاب آوری جامعه به این دو سوال مهم پاسخ می هد:

• آسیب پذیرترین افراد، گروه ها، سازمان ها و شبکه ها و نیازهای آنها را مشخص می کند.
• ظرفیت های جامعه را برای رفع نیازها شناسایی می کند.

این نکته را باید مدنظر قرار داد که همه جوامع در یک وضعیت پیشرفته قرار ندارند، اما بسیاری از آنها آسیب پذیری های خود را شناسایی کرده اند و به آنها پاسخ داده اند. ما شاهد یک معلم واقعی در حوزه تاب آوری جوامع مان بوده ایم و آن چیزی نبود به جز قابلیت تاب آوری محلی و ملّی. حال شایسته است این موضوع را گرامی بداریم و پرورش آن را بر عهده همگان قلمداد نماییم.

تاب‌آوری جامعه اکنون در مورد تعبیه مجموعه‌های ذهنی است.

اکنون تمرکز بر روی تعبیه این ذهنیت جدید پس از COVID-19 است. این مبحث سؤالات مهمی را ایجاد می کند:

چگونه می توان از تاب آوری جامعه توسط دولت محلی حمایت کرد؟
چگونه تاب آوری جامعه می تواند حضور خود را به عنوان یک قابلیت تاب آوری محلی و ملی حفظ نماید؟
چگونه می توانیم تاب آوری جامعه را فراتر از بخش داوطلبانه حفظ کنیم؟
چه رویکرد مشارکتی و حمایتی برای تجدید واقعی تاب آوری جامعه ما لازم است؟

نتیجه گیری

همه جوامع در یک موقعیت جغرافیایی قرار ندارند و با ظرفیت های یکسانی در ابعاد مختلف ندارند – برخی حتی با مفهوم اجتماع دست و پنجه نرم می کنند. این امر دولت محلی و مشارکت‌ها را در قلب تاب‌آوری جامعه قرار می‌دهد – نقش حمایتی را ایفا می‌کند.

دولت محلی ممکن است نیاز داشته باشد:

• نقش تسهیل کننده را به رهبران جامعه یادآوری کنید.
• شناسایی و حمایت از پایه های ارتباطی جامعه برای تقویت و غنی سازیِ پیشرفت های قبلی
• شناسایی و حذف موانع برای شکوفایی جوامع
• ایجاد درک جدیدی از ریسک، آسیب پذیری و قابلیت از طریق جوامع.

مقوله تاب‌آوری جامعه به عنوان یک قابلیت تاب‌آوری دائمی، محلی و ملّی اکنون به ما نیاز دارد تا آنچه را که قبلاً توسط جوامع، دولت محلی، گروه‌های اجتماعی، کسب‌ وکارهای کوچک، همسایگان، افراد، شرکای اجتماعی، بخش داوطلبانه و بسیاری از شبکه‌های پنهان دیگر ایجاد شده است، حفظ کنیم.

منابع:

 https://www.gov.uk/guidance/preparation-and-planning-for-emergencies-the-capabilities-programme. HM Government ‘Community Resilience Development Framework’, Cabinet Office, July 2019. Page 3

^۳ Ibid. Page 2