اجتماعی شدن یک فرآیند مادام العمر است که شامل توسعه مهارت های اجتماعی، هنجارها و ارزش های اجتماعی و روابط مثبت با دیگران است. از ویژگی های بارز رشد اجتماعی می توان به ارتباط مؤثر، هنجارها و ارزش های اجتماعی، هوش هیجانی، اجتماعی شدن، خودآگاهی، همراهی و همکاری و همدلی اشاره کرد.
رشد اجتماعی چیست؟
ویژگی های بارز رشد اجتماعی کدامند؟
کارگروه مترجمین رسانه تاب آوری اجتماعی ایران
رشد اجتماعی یک فرآیند مادام العمر است که از دوران کودکی شروع می شود و در طول زندگی فرد ادامه می یابد. این فرایند شامل کسب مهارت های اجتماعی، توسعه هنجارها و ارزش های اجتماعی و ایجاد روابط مثبت با دیگران است. در این مظلب، ویژگی های بارز توسعه اجتماعی را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
مهارت های ارتباطی
ارتباط موثر جزء حیاتیِ توسعه اجتماعی است. مهارت های ارتباطی به توانایی انتقال اطلاعات، افکار و احساسات به دیگران، به شیوه ای واضح و مختصر اشاره دارد. این مهارت ها شامل ارتباط کلامی و غیرکلامی مانند زبان بدن، لحن صدا، حالات چهره و ژست ها می شود. ارتباط موثر برای ایجاد روابط مثبت، حل تعارضات و بیان افکار و احساسات ضروری است. افرادی که مهارت های ارتباطی قوی دارند، برای گذر از موقعیت های اجتماعی و ایجاد روابط موفق با دیگران، مجهزتر هستند.
هنجارها و ارزش های اجتماعی
هنجارها و ارزش های اجتماعی قوانین نانوشته ای هستند که بر رفتار انسانها در یک جامعه حاکم هستند. آنها دیکته می کنند که افراد چگونه باید رفتار کنند، با دیگران تعامل کنند و از آداب و رسوم و سنت های خاصی پیروی کنند. هنجارها و ارزش های اجتماعی برای عملکرد روان جامعه ضروری هستند، زیرا انسجام اجتماعی و احساس تعلق را ارتقا می دهند. افرادی که هنجارها و ارزش های اجتماعی را درک می کنند و به آنها پایبند هستند، بیشتر مورد پذیرش همسالان خود قرار می گیرند و با دیگران روابط مثبت برقرار می نمایند.
هوش هیجانی
هوش هیجانی توانایی تشخیص و تنظیم احساسات خود و دیگران است. این یک مهارت حیاتی برای رشد اجتماعی است، زیرا به افراد کمک می کند تا دیگران را درک و با آنها همدلی کنند، تعارضات را حل کنند و روابط مثبت ایجاد نمایند. هوش هیجانی شامل آگاهی از احساسات خود، مدیریت موثر آنها و توانایی تشخیص و پاسخگویی به احساسات دیگران است. افراد با هوش هیجانی بالا برای هدایت موقعیت های اجتماعی و ایجاد روابط مثبت با دیگران مجهزتر هستند.
اجتماعی شدن
جامعه پذیری فرآیندی است که طی آن افراد هنجارها، ارزش ها و باورهای جامعه خود را می آموزند. فرایند اجتماعی شدن از اوایل کودکی آغاز می شود و در طول زندگی فرد ادامه می یابد. اجتماعی شدن برای رشد اجتماعی ضروری است، زیرا به افراد کمک می کند تا یاد بگیرند که چگونه با دیگران تعامل کنند و موقعیت های اجتماعی را هدایت نمایند. در طی فرآیند اجتماعی شدن، افراد یاد می گیرند که به طور مؤثر با دیگران ارتباط برقرار کنند، از هنجارها و ارزش های اجتماعی پیروی و روابط مثبتی با دیگران ایجاد کنند.
خودآگاهی
خودآگاهی توانایی درک خود از جمله نقاط قوت، ضعف و احساسات است. خودآگاهی برای رشد اجتماعی ضروری است، زیرا به افراد کمک می کند تا بفهمند چگونه با دیگران ارتباط دارند و دیگران چگونه آنها را درک می کنند. افرادِ خودآگاه برای شناخت نقاط قوت و ضعف خود و تلاش برای بهبود خود مجهزتر هستند. آنها همچنین نسبت به دیگران همدلی بیشتری دارند و بهتر می توانند موقعیت های اجتماعی را هدایت نمایند.
همکاری و همیاری
همکاری و همکاری مهارت‌های حیاتی برای توسعه اجتماعی شدن هستند، زیرا کار گروهی، احترام متقابل و احساس اجتماعی شدن را ارتقا می‌بخشند. آنها برای ایجاد روابط مثبت و دستیابی به اهداف مشترک ضروری هستند. افرادی که می توانند به طور موثر در تیم کار کنند، برای هدایت موقعیت های اجتماعی و ایجاد روابط موفق با دیگران مجهزتر هستند.
همدلی
همدلی، توانایی درک و به اشتراک گذاشتن احساسات دیگران است. این یک مهارت حیاتی برای رشد اجتماعی است، زیرا به افراد کمک می کند با دیگران ارتباط برقرار کنند، روابط مثبت ایجاد کنند و تعارضات را حل نمایند. افراد همدل برای گذر از موقعیت های اجتماعی و ایجاد روابط موفق با دیگران مجهزتر هستند.
نتیجه گیری
در نتیجه، احتماعی شدن یک فرآیند مادام العمر است که شامل توسعه مهارت های اجتماعی، هنجارها و ارزش های اجتماعی و روابط مثبت با دیگران است.
از ویژگی های بارز رشد اجتماعی می توان به ارتباط مؤثر، هنجارها و ارزش های اجتماعی، هوش هیجانی، اجتماعی شدن، خودآگاهی، همراهی و همکاری و همدلی اشاره کرد.
افرادی که این مهارت‌ها و ویژگی‌ها را توسعه می‌دهند، برای گذر از موقعیت‌های اجتماعی، ایجاد روابط موفق با دیگران و کمک مثبت به جامعه، مجهزتر هستند.
منایع
گلمن، دی (۱۹۹۵). هوش عاطفی: چرا می تواند مهمتر از IQ باشد؟ کتاب های بانتم.
مککوبی، ای. ای. (۲۰۰۴). دو چهره ژانوس: تضاد بین خرد و هوش. در R. J. Sternberg & E. L. Grigorenko (Eds.)، هوش، وراثت و محیط (صص ۹۹-۱۲۰). انتشارات دانشگاه کمبریج.
Santrock، J. W. (2011). توسعه طول عمر آموزش عالی مک گراو هیل.
نظریه توسعه اجتماعی (۲۰۱۸). نظریه های یادگیری https://www.learning-theories.com/social-development-theory-vygotsky.html
Steinberg، L.، & Morris، A. S. (2001). رشد نوجوان. بررسی سالانه روانشناسی، ۵۲، ۸۳-۱۱۰.
ویگوتسکی، ال اس (۱۹۷۸). ذهن در جامعه: توسعه فرآیندهای روانی بالاتر. انتشارات دانشگاه هاروارد.
